Krijgsraad(127)

'In de rendierstal, verborgen onder het stro!' kakelt de oude.

'Laten we eens gaan kijken,' stelt Tiny voor.

'Ja, laten we dat doen,' knikt de oude man, duidelijk in zijn schik. 'Ik heb nu twee of drie oorlogen meegemaakt, maar ik heb nog nooit een kanon zien afvuren. En nu ik ver over de honderd ben zou ik het dolgraag eens willen zien, voor ik sterf.'

'Wanneer bent u geboren?' vraagt Porta.

'Ongeveer rond de op een na laatste eeuwwisseling,' antwoordt de oude vrolijk. Dan moest hij dus ouder dan honderdveertig jaar zijn!

Als ze zich door de diepe sneeuw een weg banen naar de rendierstal, vertrouwt de oude hun toe dat kroonprins Nicolaas hem eens vijf roebels fooi heeft gegeven – in die tijd een heel jaarinkomen.

'De prins was een goed en heilig man,' verzucht de oude.

'Ja, hij had een hart van goud,' glimlacht Porta vriendelijk. 'Zijn tactische fouten bij het aanvoeren van het Keizerlijke Leger hebben hooguit een paar miljoen Russen het leven gekost.'

'Hebt u hem gekend?' vraagt de oude belangstellend, terwijl hij vol ontzag naar Porta opkijkt.

'Nee, dat geluk heb ik nooit mogen smaken,' antwoordt Porta. 'Als dat wél zo was geweest, zou ik vermoedelijk in een massagraf terecht zijn gekomen.'

Met vereende krachten slagen ze erin om een Oostenrijkse veldslang van 104 millimeter op te graven.

'Dat is inderdaad een ouwe Hun,' bevestigt Porta als ze het kanon uit het stro hebben gesleurd en in positie gezet. 'Waarschijnlijk zal het bij het eerste het beste schot uit elkaar knallen en moeiteloos onze reet aan stukken scheuren!'

Met veel geknars slaagt Tiny erin om het staartstuk open te wringen. Met een air van deskundigheid inspecteert hij de verroeste loop van het kanon.

'Met dit schatje zou ik niet graag op inspectie komen,' grijnst hij.

'Waar bewaren jullie het kruit?' vraagt Porta aan de oude, die helemaal in vervoering is geraakt.

'Onder het stro!' grinnikt hij kakelend. 'Het is toch niet gevaarlijk, wel?' vraagt hij, als ze de eerste granaten naar het kanon rollen.

'Niet als je weet wat je doet,' bluft Tiny, die de eerste granaat in de kamer schuift.

'We zullen lading drie nemen,' zegt Porta deskundig. 'Dan zullen ze in de kroeg van angst hun bierpullen laten vallen!'

Tiny klapt het staartstuk dicht.

'Hou je ballen maar vast, anders waaien ze nog weg,' zegt Porta, moeizaam aan het richtwiel draaiend.

De lange roestige loop komt omhoog en wijst naar de wolken.

'Laat mij het eerst maar eens proberen,' zegt Tiny, die in de schuttersstoel is gaan zitten.

'Vooruit dat maar,' grijnst Porta, terwijl hij de oude met zich meetrekt om achter een groot rotsblok dekking te zoeken. 'Hou uw hoed maar vast!' zegt hij op waarschuwende toon, de oude omlaagtrekkend.

'Dus is het wél gevaarlijk!' zegt de oude bang.

'Gevaarlijk en gevaarlijk zijn twee verschillende dingen,' zegt Porta. 'Al dat oorlogsspul brengt een zeker risico met zich mee. Zo nu en dan wordt iemand door een kanon in zijn hoofd geraakt, maar maakt u zich maar geen zorgen. Explosies gaan altijd omhoog, dus als er iets fout gaat zullen we alleen maar Tiny en de restanten van die ouwe bonk roest over ons hoofd zien vliegen.'

'Daar gaat-ie dan!' roept Tiny vrolijk, aan het vuurkoord trekkend.

Er gebeurt niets.

Tiny trekt nog eens, met hetzelfde negatieve resultaat.

'Er schijnt iets niet te werken!' roept hij verbluft. 'Kom eens hier en help me even om het uit te zoeken.'

'Nee, ik ben alleen maar de lader,' zegt Porta weigerachtig vanachter zijn rotsblok. 'Dat ding is geladen!'

Tiny hamert en schroeft, laat de loop op en neer gaan en schopt om het af te ronden een paar keer flink hard tegen het kanon.

'Hebbes!' roept hij enthousiast. 'De slagpen blijft hangen!'

'Geef dat ding dan een klap voor zijn kop!' stelt Porta voor. 'Dan valt die Oostenrijkse ellendeling wel op zijn reet, denk ik.'

'Vuur!' commandeert Tiny zichzelf en trekt uit alle macht aan het koord.

Het hele dorp trilt en beeft door een oorverdovende explosie, terwijl het kanon een gigantische steekvlam uitbraakt. Even later volgt er een tweede explosie, vlak na de eerste. Boven de aardappelkuil spuit een fontein van sneeuw omhoog, want daar is de granaat neergekomen. Het regent naar alle kanten aardappelen. Enorme hoeveelheden aardappelen worden de kroeg ingeblazen en tegen de muren en de zoldering tot puree geslagen.

Sjenta grist haar jachtgeweer met afgezaagde dubbele loop achter de tapkast vandaan.

'Nou zitten ze met dat verdomde kanon te spelen!' brult ze. 'Kijk nou toch eens wat een puinhoop die zwijnen van mijn mooie kroeg hebben gemaakt! Dit neem ik niet langer, nou heb ik meer dan genoeg van deze wereldoorlog!'

Ze schiet als een raket de deur uit en zet koers naar de rendierstal, waar ze de loop van het kanon op en neer kan zien gaan. Maar ze is nog maar halverwege de helling of ze blijft staan om in doodsangst de sneeuwwoestenij in te staren. In volle vaart komen er acht gemotoriseerde sleden over de heuvels deinen, die regelrecht op het dorp aankoersen.