De Hoeders Van Het Verbond(113)

'Een soort doorlopende rebus van eeuwen ... "

'Een rebus voor ingewijden. De hoeders wierven zelf hun opvolgers. Aan de pas geworven hoeder werd uitgelegd waar de codes waren verstopt en hoe ze moesten worden geduid. Op die manier waren de codes voor de meeste gewone mensen onbegrijpelijk, maar een hoeder zou ze niet alleen kunnen vinden, maar ze ook kunnen ontcijferen en lezen. Zo konden nieuwe generaties hoeders de schat van staafkerk naar staafkerk, van schuilplaats naar schuilplaats blijven volgen.'

'Wat zouden de hoeders hebben gedaan als de Egyptische priesters van Asim echt waren opgedoken?'

'De hoeders wisten dat Asims hoogwaardigheidsbekleders een sleutel zouden hebben. Een vers. Een gebed uit het Egyptische dodenboek, gehaald uit de inscripties op de muur van Toetanchamons grafkamer: De hofdienaren in de koninklijke hofhouding lopen met het gevolg van de Osiriskoning Toetanchamon naar het westen. Ze roepen: O, koning! Kom in vrede! O, God! Beschermer van het land!'

'De tekst uit de Snorri-codex.'

'Die sleutel is nooit gebruikt. De Egyptenaren zijn niet gekomen. Het Vaticaan daarentegen wel.'

'Veel te laat.'

'Inderdaad. Het Vaticaan had de geconfisqueerde manuscripten en kaarten ergens opgeslagen zonder er verder acht op te slaan. Het duurde nog honderd jaar voordat er iemand in het Vaticaan de tekst onderzocht. In 1129 zond de kardinaal-bisschop Benedictus Secundus de ridder Clemens de'Fieschi naar Noorwegen om te gaan zoeken. In 1152 had de pauselijk gezant Nicholas Breakspear - die korte tijd later zelf paus werd - bijna de grafkamer in Hamar gevonden. In Hamar vestigde hij een bisschopszetel. In 1180 zond paus Alexander III een nieuwe delegatie. Tien jaar later vestigden de johannieters zich in Noorwegen toen ze van koning Sverre Sigurdsson het Vazrne-klooster kregen. In 1230 deed paus Gregorius IX een nieuwe poging.'

'Hoe begrepen de hoeders dat het Vaticaan op het spoor was van de grot op Selja?'

'Ze werden gewaarschuwd. Het Vaticaan zag geen kans om geheim te houden dat een gewapende groep onder leiding van spionnen in Europa onderweg was naar het noorden. Toen ze de waarschuwing ontvingen, leek het de hoeders beter om van schuilplaats te wisselen. In elk geval voorlopig.'

'Hoewel de grafkamer op Selja heilig was?'

'Asim had aanwijzingen achtergelaten die rekening hielden met eventualiteiten. De hoeders wisten wat ze moesten doen. Uitgaande van astrologische voorspellingen had Asim bepaald dat de mummie, als hij in gevaar was, een heilige reis moest ondernemen die verband hield met het magische getal vijftig.'

'Wat is er magisch aan het getal vijftig?'

'In de Bijbel vertegenwoordigt vijftig het getal van het jubileum. Het jubileum, of het jubeljaar, is een moment waarop zondes worden vergeven, slaven en gevangenen worden vrijgelaten, schulden kwijtgescholden. De hoeders volgden trouw de aanwijzingen van Asim. Dus toen ze er lucht van kregen dat de gezanten van de paus onderweg waren, breidden ze de staafkerk van Urnes - die toch al werd verbouwd - uit met een grafkamer onder de vloer. Urnes werd precies honderd jaar na de dood van Olav gebouwd. Vijftig jaar later verhuisden ze de schat naar de staafkerk van Flesberg. En zo verder.'

'En het Vaticaan begreep er niets van?'

'Dat met die staafkerken hebben ze nooit ontdekt. Ook niets over die grot trouwens. Toen Clemens de'Fieschi de onnauwkeurige kaart van Asim volgde kwam hij bij de Dollstein-grot terecht. De volgende pauselijke expeditie controleerde weliswaar de Sunniva-grot op Selja, maar de binnenste grot was zo goed verborgen dat ze hem niet ontdekten. Tot 1239 verliep alles volgens Asims nauwkeurig opgezette plan. Toen raakten de hoeders in paniek. De Birkebeinerkoning Hakon Hakonsson kwam te dichtbij, dus ze namen geen risico en stuurden het belangrijkste het land uit.'

'Het belangrijkste?'

'De mummie. En de gouden schrijn met zes kruiken waarin het originele manuscript van papyrus zat.'

'Naar IJsland ... '

'Twee jaar eerder had hertog Skule Snorri Sturluson geworven als hoeder. Snorri nam de kist en het heilige manuscript over en nam alles mee naar huis, naar IJsland. Tegelijkertijd kreeg hij de perkamenten van de Noorse hoeders mee.'

'Dus de codex die sira Magnus op Reykholt vond waren Snorri's instructies voor zijn opvolger?'

'Om precies te zijn, voor Thordur kakali. De perkamenten codex bestond uit Snorri's handgeschreven aanwijzingen en de perkamenten die hij van de hoeders uit Noorwegen had meegekregen. De verzameling perkamenten gaf - met behulp van codes en kaarten - een samenvatting van de schuilplaatsen in Noorwegen en IJsland.'

'Jij zei dat koning Hakon Hakonsson op het spoor van de schat kwam?'

'Toen iemand het geheim verraadde aan koning Hakon, hitste hij zijn bondgenoot Gissur Thorvaldsson op om onder dwang de waarheid uit Snorri te krijgen. Snorri zweeg en stierf.'

'Dus nu was Thordur kakali de hoeder.'

'Snorri had zelf Thordur aangesteld als zijn opvolger. Hakon had Thordur naar Noorwegen ontboden om hem uit te horen. De koning maakte fanatiek jacht op de schat. Hij huwelijkte zijn dochter Kristina uit aan de broer van de Castiliaanse koning en zond diplomaten naar de sultan van Tunis. Allemaal om de leidraden te volgen die hem hopelijk toegang tot de schat zouden verschaffen.'