De Stilte Van De Hel(114)
‘Precies,’ antwoord ik. ‘Ik kan zo twintig andere zaken bedenken.’
‘Waarschijnlijk nog wel meer; maar inderdaad, dat bedoelde ik. Naar schatting wordt vijftien procent van alle seriemoorden uitgevoerd door een team. Hoewel deze zaak op bepaalde punten van dergelijke gevallen afwijkt, past hij prima in het scenario. Teams bestaan over het algemeen uit twee personen, maar soms ook uit meer. Er is altijd één dominante figuur, iemand met een opmerkelijke energie en specifieke fantasie. Hij – of zij – inspireert de anderen, moedigt hen aan om die fantasie in daden om te zetten. Alle betrokkenen hebben psychopathische trekjes, maar in sommige gevallen wordt aangenomen – en ik ben het daarmee eens – dat de anderen zonder die centrale figuur wellicht nooit die extra, grensoverschrijdende stap hadden gezet om daadwerkelijk een moord te begaan.’ Hij glimlacht en ik zie een vleugje vermoeid cynisme in dat lachje. ‘Dat wil niet zeggen dat ze slachtoffers zijn. Het is niet ongebruikelijk dat de niet-dominante personen na hun arrestatie beweren dat ze tegen hun zin zijn gedwongen om mee te doen. Het bewijs staaft deze beweringen echter zelden.’
‘De Ripperbende,’ zeg ik.
Dokter Child kijkt me lachend aan. ‘Een uitstekend voorbeeld. Vrij recent ook.’
Ik doelde op de zogenaamde Chicago Rippers in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Een psychopaat met de naam Robin Gecht voerde een team van drie geestverwanten aan. Toen ze eindelijk werden opgepakt, waren minstens zeventien vrouwen verkracht, in elkaar geslagen, gefolterd en gewurgd. Gechts bende verwijderde een of beide borsten van hun slachtoffers, die ze later gebruikten voor seksuele doeleinden en... als maaltijd.
‘Gecht heeft nooit zelf iemand gedood, hè?’ vraag ik.
‘Nee, inderdaad. Maar hij was wel de sturende kracht op de achtergrond. Een heel charismatische man.’
‘Vergelijkbaar,’ zeg ik peinzend. ‘Maar niet hetzelfde.’
Dokter Child houdt zijn hoofd schuin en luistert belangstellend. ‘Leg dat eens uit.’
‘Een gevoel dat ik bij hem heb. Jack jr. is beslist de dominante van de twee. Hij bepaalt wat er gebeurt. Maar bij de meeste moordteams bestaat er zoiets als een wederzijds afhankelijke relatie tussen de moordenaars. Allebei geven ze elkaar iets. Ze mogen dan wellicht gestoord zijn, maar ze vormen wél een team. Jack heeft Barnes opgeofferd om mij te ontregelen en ons in verwarring te brengen.’ Ik schud mijn hoofd. ‘Ik geloof dat zijn volgelingen voor hem slechts een middel vormen om het doel te bereiken. Ik geloof niet dat hij hen echt nodig heeft voor zijn fantasie.’
Dokter Child vouwt zijn vingers in elkaar en denkt hierover na. Hij slaakt een zucht. ‘Tja, dat past inderdaad in zijn tweeledige victimologie.’
‘U bedoelt dat wij het tweede type slachtoffer vertegenwoordigen.’
‘Ja. Dat maakt hem beslist een stuk gevaarlijker. Hij heeft een plan en wil dat uitvoeren. Meneer Barnes – en de anderen, als die er zijn – zijn in dat scenario slechts pionnen. Plastic stukken die op een schaakbord worden verschoven. Niet direct slecht nieuws, maar evenmin goed nieuws. Minder emotionele betrokkenheid betekent ook minder kans dat hijzelf fouten maakt.’
Fijn, denk ik bij mezelf.
‘Hoe komt hij volgens u aan medespelers voor zijn team?’ vraag ik.
‘Het is duidelijk dat internet hem zowel anonimiteit als aanbod biedt.’ Dokter Child kijkt een tikje weemoedig. ‘Een voortdurend ironisch gegeven: wereldveranderende uitvindingen, ze kunnen geweldige dingen tot stand brengen maar kunnen ook worden gebruikt om grote schade te berokkenen. Aan de ene kant heeft internet politieke grenzen doorbroken. Voordat het IJzeren Gordijn viel, kwamen er al e-mails uit Rusland. Mensen van overal ter wereld kunnen binnen enkele tellen met elkaar communiceren. Amerikanen en Eskimo’s komen erachter dat ze niet eens zo heel veel van elkaar verschillen. Aan de andere kant heeft internet een omgeving gecreëerd waarin de Jack jr.’s van deze wereld zonder noemenswaardige beperkingen kunnen rondstruinen. Websites over verkrachting, pedofilie, sites met foto’s van buitensporigheden als de slachtoffers van een executie of de bloederige gevolgen van een auto-ongeluk.’ Hij kijkt me aan. ‘Om antwoord te geven op je vraag en afgaande op het bewijsmateriaal dat hij tot nu toe heeft geleverd, zoekt hij zijn volgelingen dus in de minder welvoeglijke delen van internet, vooral daar waar hij eerst op zijn gemak kan observeren. In het begin wil hij niets hoeven doen, alleen toekijken. Hij is op zoek naar mensen met bepaalde voorliefdes. Net als alle manipulators zoekt hij naar belangrijke gespreksonderwerpen, dingen waarmee hij zich geliefd kan maken, waarmee hij indruk kan maken. Het blijft echter noodzakelijk’ – dokter Child buigt zich naar me toe wanneer hij dit zegt – ‘dat hij hen in levenden lijve ontmoet. E-mails of chatrooms alleen zijn niet voldoende. Om diverse redenen. Een daarvan is simpelweg zijn eigen veiligheid. Het is veel te gemakkelijk om online een persoonlijkheid voor te wenden. Jack neemt behoorlijk veel risico’s, maar hij bereidt zich goed voor voordat hij ze neemt. Hij wil zekerheid dat de persoon met wie hij spreekt ook werkelijk degene is die deze beweert te zijn.’