De Hoeders Van Het Verbond(106)

Moeizaam lees ik de Oudnoorse tekst:

We zochten redding voor de heilige schat in het land ten westen van de horizon.

'Het land ten westen van de horizon', herhaalt Esteban bijna onhoorbaar.

'Amerika.'

'Tja. Bedenk wel dat dit halverwege de vijftiende eeuw gebeurde. Feitelijk bestonden Amerika en Canada nog niet als naties. De vluchtelingen van de nederzettingen van de Groenlandse kust volgden de aanwijzingen van Leif Eriksson en de Noordse Vikingen op: ze rondden de zuidpunt van Groenland, zeilden langs de westkust, staken de Davisstraat naar Baffin Eiland over, gingen verder naar het zuiden naar wat we nu als Labrador, Newfoundland, Nova Scotia, Maine en New Hampshire kennen. Vinland ... '

Zwijgend bestuderen we het perkament en stellen ons die vreselijke zeiltocht voor door de ijskoude vaarwateren.

In de verte, bijna onhoorbaar, klaagt de klarinet.

'Bjørn. Jij hebt iets in IJsland gevonden.'

Ik ben direct op mijn hoede.

Hij legt zijn hand op mijn schouder. 'Een manuscript, heb je het gelezen?'

'Nee.'

'Laat me raden, was het een Hebreeuwse tekst in een Koptische vertaling?'

'Je kunt goed raden.'

'Je hebt geen idee van de betekenis van het manuscript.'

'Drie moorden. Een gebroken been en een gebroken vinger. Ik heb vijftien miljoen dollar horen noemen. Jazeker, ik heb wel een idee.'

'Waar is het?'

'We zijn bezig met de vertaling.'

'Maar waar?'

De intensiteit in de vraag overtuigt me ervan dat hij het antwoord echt niet weet.

'Op een veilige plaats', zeg ik.



5

'De eerste steen van het Miércolespaleis is door Bartolomeo Columbus gelegd.'

Het is laat in de middag. Esteban Rodriquez zit ontspannen in een rieten stoel op het terras met uitzicht op het park en steekt een sigaar op. Een windvlaag neemt een paar grijze vlokken van de gloeiende punt mee. De mimosa geurt. Een stern danst op de zeewind. De tuinman heeft de sproeier aangezet, die een wolk van druppels verspreidt.

'De Spaanse kolonisten vestigden zich hier in Santo Domingo 'toen Christoffel Columbus voor het eerst naar Amerika kwam.'

'Naar verluidt zijn jouw voorvaderen met hem meegekomen.'

'Je ziet het verband.'

'Jij bent de laatste hoeder.'

Hij neemt een trek van zijn sigaar.

'Santo Domingo was de eerste Europese nederzetting in de nieuwe wereld - als je besluit de Noordse nederzettingen in Noord-Amerika te negeren. Er is nog steeds onenigheid over de vraag op welk eiland Columbus in 1492 het eerst voet aan wal zette. Wat veel historici weigeren te erkennen is het feit dat Columbus goed op de hoogte was van de Vikingtochten naar Vinland.'

'Je hebt het over zijn bezoeken in 1477 aan IJsland en Groenland?'

'Columbus en andere zeelui spraken met vissers en walvisvaarders die hun vertelden over het land ten westen van de horizon. Columbus dacht dat ze Azië bedoelden.

'Dat is nogal een vergissing.'

'Het probleem was dat hij de omtrek van de aarde verkeerd had berekend. Columbus wist, zoals alle zeelieden, dat de aarde rond, was. Maar hij baseerde zich op berekeningen van de geograaf Marinus van Tyros en nam als uitgangspunt graden die korter waren dan ze in werkelijkheid zijn. Bovendien maakte hij gebruik van de Italiaanse lengtemaat van 1238 meter, en niet van de Arabische lengtemaat van 1830 meter. Met dat foutieve uitgangspunt rekende Columbus uit dat de omtrek van de aarde een goede 25.000 kilometer bedroeg en dat de afstand van de Canarische Eilanden tot Japan 3700 kilometer was. In werkelijkheid was die afstand bijna 20.000 kilometer. Zijn critici vreesden niet dat de schepen over de rand van de aarde zouden vallen, maar dat de zeelui nog voordat ze Azië bereikten, zouden sterven van honger en dorst.'

'Dus Amerika betekende een onverwacht einde van een zeiltocht naar de dood.'

'En Columbus kon triomfantelijk naar Europa terugkeren. Overtuigd van het feit dat hij naar Azië was gevaren. Pas op zijn derde reis, in 1498, zette hij voet op Zuid-Amerikaanse bodem. In Noord-Amerika is hij nooit geweest. In 1504 keerde hij terug naar Europa en twee jaar later stierf hij in Valladolid in Spanje.'

'Ik heb gelezen dat ze onlangs hebben ontdekt waar hij begraven ligt.

'Eerst is hij in Valladolid begraven, daarna werd zijn stoffelijk overschot naar Sevilla gebracht en later werd het verscheept naar de kathedraal van Santo Domingo. In 1795 vervoerden de Fransen de overblijfselen naar Havanna en in 1898 werden de beenderen naar de kathedraal van Sevilla teruggebracht. In 1877 werd hier in Santo Domingo een schrijn met beenderen ontdekt, met daarop het opschrift DON CRISTÓBAL COLÓN. Velen meenden dat men het verkeerde skelet had meegenomen.'

'Dus waar ligt hij nu echt?'

Iedereen vergiste zich. Hij ligt hier begraven, in het Miércolespaleis.'

Mijn ademhaling stokt.

'Zo wilde zijn familie het. Ze sloten een verbond met het hof. In 1569 werden de overblijfselen van Christoffel Columbus hier in het park van het Miércolespaleis te ruste gelegd. De beenderen waarvan iedereen dacht dat ze van Columbus waren, behoorden toe aan zijn zoon Diego.'