Gestapo(103)

Stever, die achter de gevangene stond met zijn wapen ter hoogte van zijn schouder, dacht: nu zakt hij in elkaar. Hoogstens over een half uur is de hele zaak voorbij en dan kan ik in mijn nest kruipen. Hij moet wel gek zijn om de commandant te tarten. Morgenochtend wordt zijn naam op de lijst van het transport naar Torgau doorgestreept.

'Gevangene, geeft acht!' klonk de snijdende stem van de commandant.

De generaal maakte nog twee rondjes over het binnenplein. Toen stortte hij voorover op de grond. Als een plank.

Stever mishandelde hem met de kolf van zijn pistoolmitrailleur.

Waggelend krabbelde de gevangene overeind.

Stever stond vlak voor hem, het wapen in de hand. Gereed om af te drukken.

Het moet nu toch genoeg zijn, dacht hij. Waarom crepeert hij niet, die idioot? Dat wordt nu toch tijd. Hij moest het zelf inzien. Als het nog lang doorgaat, krijg ik vannacht helemaal geen slaap. Over drie uur is het reveille. Ik zal nu toch zorgen dat er een eind aan komt.

De gevangene stond rechtop, de handen langs de naden van zijn broek. Zijn helm stond scheef op zijn hoofd. De tranen stroomden hem uit de ogen. Zijn witte haren kleefden aan zijn voorhoofd. De riemen van de rugzak sneden als messen in zijn schouders. Hij voelde zich alsof al zijn beenderen gekraakt waren. Hij likte zijn lippen af en proefde bloed.

'Commandant, ik kan u meedelen dat ik geen klacht zal indienen.' Het bleef even stil. Hij haalde diep adem:

'Ik ben altijd correct behandeld. Ik wil de verklaring ondertekenen.'

'Goed zo,' zei de commandant. 'Dat had ik al veel eerder verwacht.' In het bureau werden de handtekeningen gezet. De commandant stak een nieuwe sigaar op, blies de rook uit en staarde onbewogen naar de witte as.

'Ik hoop dat je je er rekenschap van geeft, dat die oefening niet bedoeld was om je te dwingen tot het zetten van die handtekening. We doen dat alleen van tijd tot tijd om de gevangenen in conditie te houden en hen voor te bereiden op het strafkamp. Heb je dorst, gevangene?'

'Ja, commandant.'

'Dorst heeft nog nooit iemand geschaad. In Rusland zul je vaak lange marsen moeten maken zonder te kunnen uitrusten.' Hij liet de gevangene nog een half uur rondjes lopen. Hij viel telkens, maar Stever was een gewetensvolle bewaker, die hem telkens weer op de been bracht.

De laatste tien minuten spuwde de generaal bloed. Ten slotte beval de commandant:

'Naar de cel, looppas!'

Toen hij de gang had bereikt, zakte de generaal in elkaar. Stever had minutenlang werk om hem bij te brengen. Langzaam kwam de oude man overeind.

De commandant nam hem scherp op.

'Gevangene, ontkleed je voor het bad.'

Ze zetten hem onder de koude douche. Daar lieten ze hem tien minuten staan. Daarna werd hij overgebracht naar het bureau, waar hij nog een document moest ondertekenen. Wapperend met het formulier om de inkt te laten drogen, vroeg de commandant op vriendelijke toon:

'Waarom heb je dit niet eerder gedaan?'

Het was alsof de gevangene hem niet verstond. Met uitgebluste ogen staarde hij naar de muur.

'Gevangene, hoor je me niet?' riep de commandant.

Op dat ogenblik gebeurde er iets verschrikkelijks. De generaal liet zijn water lopen op het parket, zodat het opspatte en de lichtgrijze pantalon van de commandant met de onberispelijke vouwen erdoor werd bevlekt. Woedend sprong hij achteruit. Zo iets was nog nooit gebeurd.

"De Verrader" wond zich ontzettend op. Hij vergat de aanwezigheid van zijn superieur volkomen.

'Oud zwijn dat je bent! Pissen op mijn parket! Obergefreiter Stever, geef hem een pak slaag, maak gehakt van hem!'

Stever ging verveeld aan het werk met de gummiknuppel, terwijl hij vol leedvermaak grijnsde. Dat was een mooie mop! Het bureau van "De Verrader" als urinoir gebruiken! Hij sloeg de generaal op de buik en op allerlei plaatsen waar zijn slagen geen sporen zouden achterlaten. Hij trok hem aan zijn haar en duwde hem op de grond en dwong hem met zijn hoofd in de plas te gaan liggen.

De commandant schudde het hoofd.

'Het is toch droevig als iemand die officier is geweest zich tot zo iets verlaagt. Doe met die vent wat je wilt, Stabsfeld'. Hij interesseert me niet meer. Maar denk aan wat ik je heb gezegd: geen sporen.'

"De Verrader" sloeg zijn hakken tegen elkaar en riep ijverig:

'Tot uw orders, commandant!'

De commandant nam het inspectieregister waarin hij zijn handtekening zette boven enkele met zorg geschreven regels:

'Garnizoensgevangenis geïnspecteerd. Alles in orde bevonden.

Gedetineerden in de gelegenheid gesteld eventuele klachten te rapporteren. Niets te melden.

P. ROTENHAUSEN

Gevangeniscommandant



Hij tikte met twee vingers tegen zijn klep en verliet het bureau, heel tevreden over zich zelf. Nu ging hij naar zijn maîtresse, de vrouw van een luitenant die in Blankenese woonde. Terwijl ze samen soupeerden en genoten van een geraffineerd klaargemaakte hertebout, overleed gevangene von Peter; de brigadegeneraal.