Ze kende het antwoord: geen van beide. De cocaïne had ze onder controle gehad. Echt waar. Ze kwam ’s nachts thuis en werd de volgende dag wakker zonder ooit een kater te hebben, en ze had fantastische dagen met Lise Marie. Haar studie liep goed. Het ging goed met haar.
Was het dan toen ze het uitmaakte met hem?
Niet echt. Het was eigenlijk geen erg dramatische breuk. Ze had de hele tijd al geweten dat het niet lang zou duren. Hij was te oud en zij was te jong. Ze wist dat hij anderen had, en dat wist hij ook van haar. Ze hadden eigenlijk alleen maar plezier gehad. Toen ze het uitmaakte, had hij het ook niet erg zwaar opgevat. Leek het.
Alles had zo soepel afgelopen kunnen zijn en zij had een volkomen normale alleenstaande moeder met een fantastische dochter kunnen zijn. Het volgende halfjaar waren haar studieverplichtingen en haar taken als moeder wat zwaarder geworden, maar dat vond ze niet erg. Zo wilde ze het. Ze was klaar met het uitbundige, wilde leven; ze had er net het kleine beetje van meegekregen dat ze nodig had op weg naar stabiliteit en duurzaamheid.
Maar plotseling, op een vrijdagmiddag, belde hij. Vroeg of ze wilde komen; hij wilde ergens met haar over praten. Ze had er met haar moeder over gesproken, die wel wilde oppassen, en ze vreesde geen enkel gevaar toen de auto die hij had gestuurd, voor de deur stond. Ze waren met z’n tweeën en onderweg naar Bygdøy kreeg ze een lijntje cocaïne aangeboden. Dat kon niet zoveel kwaad, dat had ze vroeger ook gedaan en een feestavondje zou haar wel weer eens goeddoen. De vorige keer was bovendien een halfjaar geleden, dus ze was in elk geval niet verslaafd.
Maar deze keer was het anders. Het duurde even voordat er iets gebeurde, maar toen knalde het ook zoals ze nog nooit had meegemaakt. Het was een onbeschrijfelijk heerlijk gevoel, een puur geluksgevoel zelfs, ongeveer zoals ze zich het hemelse paradijs voorstelde. Het was niet de blijdschap en de energiekick die ze kende van gewone cocaïne, het was iets heel anders, veel verrukkelijker.
Ze was op de achterbank blijven liggen totdat hij haar kwam halen. Ze hadden fantastisch gevreeën en ze had voor het eerst in jaren geen zin gehad om naar huis te gaan. Maar ze had zichzelf ertoe gedwongen en ze hadden haar een zakje in haar handen geduwd toen ze in dezelfde auto stapte. Toen ze vroeg wat het was, hadden ze alleen maar geantwoord dat het ‘iets extra lekkers’ was.
Natuurlijk had ze het door de wc moeten spoelen. Maar in plaats daarvan had ze het op de bovenste plank van haar kledingkast laten liggen tot de volgende vrijdag. Het was een vermoeiende week geweest en toen Lise Marie in bed lag, zocht ze een manier om zichzelf te belonen…
Van toen af werd een lang verhaal kort. Het zakje was binnen een week leeg geweest. Ze had hem gebeld en gevraagd of ze met dezelfde auto gehaald kon worden, en de gebeurtenis had zich herhaald. De keer daarna had hij haar gevraagd zich te verkleden als wat hij noemde ‘een schoolmeisje’, en toen merkte ze dat hij was veranderd. Hij had haar met de platte kant van een liniaal op haar vingers geslagen en hij had dingen in haar gestopt. Het was vernederend, maar dankzij de gedachte aan wat er in de auto op haar wachtte, hield ze het vol. Toen ze thuiskwam, had ze voor het eerst een lijntje gesnoven om op te slapen.
De week daarna had ze, onder de dekmantel van haar scriptie, op straat navraag gedaan. Het kostte haar maar een paar minuten om zich ervan te laten overtuigen dat wat hij haar had gegeven helemaal geen cocaïne was, maar de ergste en meest verslavende van alle drugs. Dezelfde avond had ze geprobeerd te stoppen, en het was even gelukt. Maar toen ze twee ochtenden daarna Lise Marie met haar vlakke hand in het gezicht had geslagen omdat ze zo oneindig lang op de wc zat, kon ze het niet meer volhouden. Irene had gehuild en haar excuses gemaakt, maar nog steeds keek haar dochter haar soms aan met die gekwetste, onzekere blik die veel meer pijn deed dan een tik met een liniaal.
Zo was ze Yngve Engers slavinnetje geworden. Beter dan het liefste wat ze had te slaan. Nu kon ze niet meer aan hem denken zonder dat ze ergens onder in haar buik een misselijk gevoel kreeg. Om niet zo vaak naar hem toe te hoeven, was ze begonnen met spuiten, waardoor de drug beter werkte. Ze kon zo langer met haar voorraad toe. Het probleem was dat de roes en de ervaring nog sterker werden als ze het spul recht in haar bloed spoot, en ze begreep dat het nog moeilijker zou worden om ermee op te houden.
Nu besefte ze dat ze totaal verslaafd was. De afgelopen maanden was alles moeilijker geworden. Haar studie ging bijvoorbeeld alsmaar trager. Ze was nog wel steeds goed in het afnemen van interviews, maar ze kon er niet veel meer mee doen. Ze kon zich moeilijk op het schrijven concentreren; het verlangen naar de volgende roes werd aldoor sterker. Dat gold ook – en dat was natuurlijk het ergste – voor haar band met Lise Marie. Als ze bij elkaar waren, werd ze alsmaar afweziger en Lise Marie moest haar vragen voortdurend herhalen. ‘Je luistert nooit naar me, mama,’ zei ze steeds vaker.