Ehrlichmann kijkt vluchtig over zijn schouder, buigt zich naar voren over de tafel, zijn stem is ineens zachter, alsof hij een geheim met ons gaat delen. ‘Maar de man met wie Cornél die avond de meeste tijd doorbracht, was Johnson Chitepo.’
Hij kan zien dat die naam geen indruk op ons maakt.
‘Jullie hebben nog nooit van Johnson Chitepo gehoord?’
‘Nope,’ zegt Lotter.
‘Hij is het beste maatje van Mugabe,’ zegt hij met een zekere onwillekeurige eerbied. ‘Hij is een sleutelfiguur in de Zimbabwean Central Intelligence Organisation, het hoofd van de Joint Operations Command, en de man met wiens zegen bijna elke misdaad ongestraft kan worden gepleegd in Zimbabwe. Hij is ook, als je de geruchten moet geloven, de figuur die de laatste verkiezingen heeft gemanipuleerd, en de voornaamste kandidaat om de volgende president te worden.’
Net als met zijn wildedierenverhalen werkt hij naar een ontknoping toe.
‘Maar het gaat er niet zozeer om wat Chitepo nu doet. De sleutel van het hele verhaal zit in zijn geschiedenis, en de geschiedenis van de streek. In 1998 had president Laurent Kabila van de Democratische Republiek Kongo dringend een leger nodig. Zijn voormalige bondgenoten, Rwanda en Uganda, hadden zich net tegen hem gekeerd, ze hadden de grenzen van Kabila’s bolwerk in Kinshasa bereikt en hij had wanhopig hulp nodig. Dus belde Kabila zijn oude makker Mugabe. En Mugabe stuurde Chitepo, met een duidelijke opdracht: ga kijken wat het ons kan opleveren. En het bleek dat Kabila zijn antwoord daarop al klaar had. Hij bood een mijnconcessie in Mbuji-Mayi in ruil voor het lenen van Mugabes leger. En weet je wat er in Mbuji-Mayi wordt gewonnen?’
We schudden ons hoofd.
‘Diamanten,’ fluistert Ehrlichmann.
‘Aha,’ zegt Lotter.
Een langzame hoofdknik. ‘Diamanten,’ herhaalt hij en hij neemt de laatste slok uit zijn cognacglas. ‘En dat is wat Cornél volgens mij hiervandaan heeft gesmokkeld.’
Hij laat het eerst bezinken voordat hij naar de fles grijpt en die naar Lotters glas uitsteekt.
‘Nee, bedankt, ik moet morgen vliegen.’
Ehrlichmann knikt en schenkt zichzelf bij.
Ik ben niet helemaal overtuigd van zijn theorie. ‘De oorlog in Kongo was tien jaar geleden.’
‘Vergeet de oorlog. Dat is alleen waar het is begonnen. Denk aan nu. Denk aan de strop rond de nek van Zimbabwe. Denk aan de miljoenen dollars aan diamanten die in de loop der jaren uit Mbuji-Mayi zijn gewonnen en de steeds kleinere aantallen kopers, omdat Zim steeds geïsoleerder is geraakt. Er zijn sancties geweest, de EU heeft alle activa van Zimbabwaanse ministers in het buitenland bevroren, en het Kimberley-proces maakt het heel moeilijk voor hen om een markt te vinden voor hun besmette stenen. En dan is er het zwaarwegende probleem van internationaal terrorisme. Het probleem is dat er een connectie is tussen de Mbuji-Mayi-concessie en Al Qaida.’
‘Dat meen je niet,’ zegt Lotter.
Ehrlichmann schudt zijn hoofd. ‘Jazeker. In 1998 hadden Mugabe en Chitepo een groot probleem: ze hadden niet de knowhow die nodig is om diamanten te winnen. Maar in Afrika trekt elk kadaver onmiddellijk aaseters aan. Dus daar was mister Sayyid Khalid bin Alawi Macki, een zakenman en mijnmagnaat uit Oman, met alle technische expertise die nodig was. Binnen een week was er een joint venture tussen Osleg, de zakenvleugel van het Zimbabwaanse leger, de regering van Zim, en Macki. En onze mister Macki is kennelijk degene met banden met Al Qaida. Via zijn vele bedrijven kan hij niet alleen geld witwassen voor de terroristen, maar levert hij ook rechtstreeks fondsen, wapens en materiaal. Dus je begrijpt hoe lastig het is geworden voor Chitepo om de diamanten kwijt te raken. Iedereen houdt ze in de gaten, ook de cia. Alle gebruikelijke kanalen zijn geblokkeerd, alle grensposten worden gecontroleerd. Volgens de tamtam wordt Chitepo steeds wanhopiger, hij moet de diamanten verkopen omdat de tijd begint te dringen. Voor hem, voor Mugabe, voor Zimbabwe. Ik bedoel, wie weet wat die nieuwe coalitieregering van plan is? Het is ieder voor zich nu, en ze houden elkaar scherp in de gaten. Hoe dan ook, die avond, tijdens de Big Barbecue, bracht Johnson Chitepo veel tijd door met Cornél. Wat heet, toen ik vlak voor middernacht vertrok, zaten ze daar nog met z’n tweeën, koppen bij elkaar, diep in gesprek. En ik denk nu dat ik weet waar ze het over hadden. Ik bedoel, zij was volmaakt: Zuid-Afrikaans, blank, geen bekende banden met smokkelaars. En de rhino’s gebruiken... Nou, dat is echt heel erg slim.’
Ik vraag hem uit over de neushoorns.
Hij zegt dat hij al een jaar geleden via de bush-tamtam had gehoord dat Diederik Brand, weldoener van de boeren in Zim, dolgraag een stier en een koe zou willen hebben. Toen hij in juni tegen die twee beesten aanliep, nog geen twintig kilometer van waar we nu zitten, besefte hij dat hun overlevingskansen gering waren. Strooptochten op zwarte neushoorns werden intensief en georganiseerd uitgevoerd met medeweten van de Zim-politie. Daarom had hij via de gebruikelijke kanalen aan Diederik laten weten: als Brand de operatie financiert, doet Ehrlichmann de rest om de dieren tot aan de grens te krijgen. Toen er een positief antwoord kwam, was Cornél van Jaarsveld de voor de hand liggende keus, vanwege haar kennis van het verdoven van wild tijdens transporten. Hij had haar visitekaartje opgeduikeld en haar gebeld...