De meesten komen boven water, maar er zijn nog steeds beangstigend veel mensen die vermist blijven.
Slechts een klein aantal van de mensen die nooit gevonden worden, is ontvoerd of vermoord.
Joona en Samuel werkten beiden nog maar vrij kort bij de rijksrecherche toen ze belangstelling kregen voor de twee vermiste vrouwen in Sollentuna. Sommige omstandigheden deden namelijk denken aan die van twee mensen die vier jaar eerder waren verdwenen in Örebro.
Toen betrof het een veertigjarige man en zijn zoon. Ze waren onderweg geweest naar een voetbalwedstrijd in Glanshammar, maar daar waren ze nooit aangekomen. De auto werd verlaten aangetroffen op een bosweggetje dat in het geheel niet naar de sportvelden leidde.
Aanvankelijk was het niet meer dan een inval, een spontaan geopperd idee.
Stel dat er een concreet verband tussen de gebeurtenissen bestaat, ondanks afstand in plaats en tijd?
Dan zou het niet onredelijk zijn om aan te nemen dat er meer verdwijningen met deze vier in verband konden worden gebracht.
Het voorbereidende vooronderzoek bestond uit het gebruikelijke rechercheren, werk dat achter het bureau plaatsvindt, achter de computer. Joona en Samuel verzamelden en structureerden de informatie die verband hield met alle vermisten in Zweden die de afgelopen tien jaar niet terecht waren gekomen.
Het idee was om te onderzoeken of de mensen die verdwenen waren iets gemeenschappelijks hadden dat buiten de grenzen van het toeval lag.
Ze legden de verschillende gevallen als doorschijnende blaadjes over elkaar heen – en geleidelijk tekende zich een soort sterrenbeeld af in het wazige systeem van met elkaar verbonden punten.
Het onverwachte patroon dat zichtbaar werd, was dat veel van de vermisten deel uitmaakten van families waar meer dan één persoon spoorloos was verdwenen.
Joona herinnerde zich de stilte die over de kamer neerdaalde toen ze een stap naar achteren deden en het resultaat opnamen. Vijfenveertig verdwenen mensen voldeden aan dat criterium. Veel van hen zouden de komende dagen waarschijnlijk weggestreept kunnen worden, maar vijfenveertig was vijfendertig meer dan kansberekening toeliet.
19
Aan de ene wand van Samuels kamer bij de rijksrecherche hing een grote kaart van Zweden waarop de vermisten met spelden waren gemarkeerd.
Ze begrepen uiteraard dat niet alle vijfenveertig vermisten waren vermoord, maar voorlopig besloten ze niemand buiten beschouwing te laten.
Omdat geen enkele bekende dader überhaupt klopte met de tijdstippen van de verdwijningen, begonnen ze te zoeken naar motieven en werkwijze, een modus operandi. Er waren geen overeenkomsten met opgehelderde moordzaken. De moordenaar met wie ze deze keer te maken hadden, liet geen sporen van geweld achter en hij verborg de lichamen van de slachtoffers heel goed.
Op basis van de keuze van slachtoffers worden seriemoordenaars over het algemeen ingedeeld in twee groepen: de specialisten die altijd op zoek zijn naar het ideale slachtoffer, iemand die zo goed mogelijk overeenkomt met hun fantasiebeelden. Deze moordenaars richten zich op een bepaalde menstype en zoeken bijvoorbeeld uitsluitend naar blonde jongens in de prepuberteit.
De tweede groep wordt generalisten genoemd – bij hen stuurt de bereikbaarheid van het slachtoffer de keuze. Het slachtoffer vervult op de eerste plaats een rol in de fantasie van de moordenaar, en het doet er eigenlijk niet toe wie het slachtoffer in werkelijkheid is en hoe hij of zij eruitziet.
Maar de seriemoordenaar wiens bestaan Joona en Samuel vermoedden, paste niet in een van deze twee categorieën. Enerzijds was hij een generalist, aangezien de slachtoffers zo divers waren, maar anderzijds was bijna niemand van hen makkelijk bereikbaar.
Ze zochten een seriemoordenaar die in principe onzichtbaar was. Hij volgde geen patroon en liet geen sporen of opzettelijke signaturen achter.
De dagen verstreken zonder dat de verdwenen vrouwen uit Sollentuna gevonden werden.
Joona en Samuel konden geen concrete sporen van een seriemoordenaar aan hun leidinggevende presenteren. Ze bleven echter volhouden dat er geen andere verklaring voor al deze vermisten kon zijn. Twee dagen later had het onderzoek geen prioriteit meer en was er geen geld meer beschikbaar voor het recherchewerk.
Maar Samuel en Joona konden het niet loslaten, en ze begonnen vrije avonden en weekenden aan het zoeken te besteden.
Joona en Samuel concentreerden zich op het patroon dat aangaf dat wanneer twee personen uit één familie waren verdwenen, het risico significant toenam dat er in een nabije toekomst nog iemand zou verdwijnen.
Terwijl ze naspeuringen deden naar de familie van de vrouwen die in Sollentuna waren verdwenen, werden er twee kinderen op Tyresö als vermist opgegeven. Mikael en Felicia Kohler-Frost. Kinderen van de beroemde schrijver Reidar Frost.
20
Joona kijkt even op de benzinemeter als hij de afslag naar het Statoil-tankstation en een besneeuwde parkeerplaats passeert.