Ståle inhaleerde en haalde zijn schouders op. ‘Ik ben kennelijk zo’n briljante therapeut dat hij bereid is dat risico te lopen.’
‘Andere ideeën?’
‘Tja, hij is misschien een spanningzoeker. Veel seriemoordenaars hebben met uiteenlopende smoezen contact met rechercheurs om iets te horen over de jacht zelf, om de triomf te kunnen voelen van het om de tuin leiden van de politie.’
‘Valentin trok zijn T-shirt uit hoewel hij geweten moet hebben van die tatoeage. Een verdomd groot risico als je moorden hebt gepleegd en weet dat je wordt gezocht,’ zei Harry.
‘Wat bedoel je?’
‘Ja, wat bedoel ik?’
‘Je bedoelt dat hij onbewust de wens heeft om gepakt te worden. Dat hij me heeft opgezocht om weer herkend te worden. Toen dat niet gebeurde, hielp hij me onbewust door me de tatoeage te laten zien – het was geen pech, hij had door dat ik die door het spiegelende glas zou kunnen zien.’
‘Maar toen hij dat bereikte, ondernam hij een wanhopige vluchtpoging?’
‘Het bewuste kreeg de overhand. Dat kan de politiemoorden in een nieuw licht plaatsen, Harry. Valentins moorden zijn dwanghandelingen waarvan hij onbewust wil dat ze stoppen, hij wil worden gestraft, of geëxorciseerd, hij wil dat iemand die duivel uit hem bant, toch? Dus als het ons niet lukt hem te pakken voor die oorspronkelijke moorden, doet hij wat veel seriemoordenaars doen: hij verhoogt het risico. In zijn geval door de politiemensen te grazen te nemen die hem de eerste keer niet konden pakken, omdat hij weet dat bij politiemoorden alle registers worden opengetrokken. En ten slotte laat hij de tatoeage zien aan iemand van wie hij weet dat hij deelneemt aan het onderzoek. Ik geloof verdomd dat je gelijk hebt, Harry.’
‘Hm, ik weet niet of ik daar de credits voor moet krijgen. Hoe zit het met een simpelere verklaring? Valentin is niet zo voorzichtig als we denken dat hij zou moeten zijn, omdat hij niet zo veel te vrezen heeft als we denken dat hij heeft.’
‘Dat begrijp ik niet, Harry.’
Harry trok aan zijn sigaret. Hij liet de rook via zijn mond ontsnappen terwijl hij die weer met zijn neus opzoog. Dat was een truc die hij van een melkwitte Duitse didgeridoospeler in Hongkong had geleerd: ‘Exhale and inhale at the same fucking time, mate, and you can smoke your cigarettes twice.’
‘Ga naar huis en rust wat uit,’ zei Harry. ‘Dit was zware shit.’
‘Bedankt, maar ik ben hier de psycholoog, Harry.’
‘Een moordenaar die een vlijmscherp mes tegen je keel houdt? Sorry dokter, maar dat kun je niet weg rationaliseren. De nachtmerries staan in de rij, geloof me, ik weet er alles van. Dus neem contact op met een collega. En dat is een order.’
‘Een order?’ Een beweging in het gezicht van Ståle leek een zweem van een lach. ‘Ben jij nu de chef, Harry?’
‘Twijfelde je daar ooit aan?’ Harry ging met zijn hand in zijn broekzak. Pakte zijn mobiel. ‘Ja?’
Hij liet de halfopgerookte sigaret op de grond vallen. ‘Zorg jij daar verder voor? Ze hebben iets gevonden.’
Ståle Aune keek Harry na terwijl hij naar binnen verdween. Toen keek hij naar de rokende sigaret op straat. Zette voorzichtig zijn schoen erop. Voerde de druk op. Voelde de sigaret kapotgaan onder zijn dunne schoenzolen. Voelde de woede komen. Duwde harder. Wreef de filter, de as, het papier en de zachte tabaksresten in de stenen. Liet zijn eigen sigaret vallen en herhaalde de bewegingen. Het voelde goed en slecht tegelijk. Hij had zin om te gaan schreeuwen, slaan, lachen, huilen. Hij had elke nuance in de sigaret geproefd. Hij leefde. Leefde min of meer in de hel.
‘Casbah Hotel in Gange-Rolvsgate,’ zei Katrine voordat Harry de tijd had om de deur achter zich dicht te doen. ‘Vooral ambassades gebruiken dat hotel om hun medewerkers te huisvesten voor ze een flat hebben gevonden. Relatief goedkoop, kleine kamers.’
‘Hm. Waarom juist dat hotel?’
‘Dat is het enige hotel dat dit type wattenstokjes heeft en aan de juiste kant van de stad ligt ten opzichte van tram 12,’ zei Bjørn. ‘Ik heb gebeld. Ze hebben geen Stavnes, Gjertsen of Johansen in hun gastenboek staan, maar ik heb die fantoomtekening van Beate gefaxt.’
‘En?’
‘De receptionist zei dat ze iemand hebben die erop lijkt, ene Savitski die heeft opgegeven dat hij op de ambassade van Wit-Rusland werkt. Hij ging altijd in pak naar zijn werk, maar nu heeft hij vaak trainingskleding aan en neemt hij de fiets.’
Harry stond al met de hoorn van de vaste telefoon in zijn hand. ‘Hagen? We hebben Delta nodig. Nu direct.’
Hoofdstuk 33
‘Dus jij wilt dat ik dat doe?’ zei Truls, zijn bierglas ronddraaiend. Ze zaten in Kampen Bistro. Mikael had gezegd dat je er goed kon eten. Het was er goedkoop hip, populair onder de júíste mensen, mensen met meer cultureel kapitaal dan geld, mensen van wie het jaarsalaris zo laag was dat ze in Oost-Oslo bleven wonen en hun studentenbestaan konden voortzetten zonder dat het pathetisch werd.