Daniel knikte met toenemende angst.
‘Lieve help, man, hoe erg is het geweest?’
Hij keek Richard aan, te verslagen om te liegen. ‘Heel erg.’
‘Heeft ze geprobeerd zich iets aan te doen?’
Daniel knikte.
‘Hoe heb je haar behandeld?’
‘Kruiden, laxeermiddelen, pleisters... Niets hielp. Toen ze gewelddadig werd, heb ik een tijdlang mijn toevlucht genomen tot laudanum en uiteindelijk heb ik haar moeten laten opnemen.’
Richard staarde hem aan, afschuw en medelijden tekenden zijn gezicht. ‘Wat spijt me dat, Daniel.’
‘Mij ook.’
‘Wat ga je doen?’
‘Mijn best. Voorlopig is ze neerslachtig en rusteloos, maar nog niet gewelddadig. Ik zal iemand zoeken om me te vervangen in Londen. Ik blijf bij haar en houd haar hier zo lang als ik kan.’
‘Als ik iets hoor... over nieuwe ontwikkelingen of behandelingen...’
‘Dank je, Kendall.’
29
Vrouwen keerden zich tegen hun echtgenoten, verwaarloosden zichzelf en het huishouden, zaten hun bedienden op de huid, gooiden met servies... vertoonden een openlijke seksualiteit, maakten vulgaire en suggestieve opmerkingen tegen volkomen vreemden. En toch was deze stoornis zo veel voorkomend... dat het onderhand gezien werd als een bijna te verwachten bijkomstig verschijnsel van het geboorteproces.
Hilary Maryland, arts, Dangerous motherhood
Na de avondmaaltijd begon Lizette haar arm en toen haar nek te krabben. Aanvankelijk keek hij kalm toe, maar toen ze met grote kracht begon te krabben, stond hij op en pakte haar bij de armen om haar tot bedaren te brengen. Er liepen al lange rode strepen langs haar blanke hals. ‘Kom, ik zal je er iets voor geven.’
‘Niets helpt.’
‘Ik vind wel iets. Kom.’
Hij pakte zijn dokterstas op, voerde haar mee naar boven naar hun slaapkamer en sloot de deur. Ze liet zich op het bed vallen terwijl hij de tas op de commode zette en de inhoud doorzocht. ‘Hier heb ik iets.’
Hij ging naast haar op bed zitten en begon de zalf aan te brengen op haar hals. Hij liet haar japon van één schouder zakken om het kleverige geneesmiddel niet op de fijne stof te krijgen. Hij smeerde de zalf op haar keel en bukte toen om haar naakte schouder te kussen. Ze had wekenlang geprobeerd hem te verleiden. Nu de schade al was aangericht, waarom niet genieten van zijn vrouw nu het nog kon? Hij kuste haar sleutelbeen en liet de japon van haar andere schouder glijden, zijn hand bewoog lager om haar blote huid te strelen. Ook zijn mond bewoog lager.
‘Non.’
Ze duwde hem met schrikwekkende kracht weg en hij viel van haar af. Verbijsterd keek hij naar haar op, verrast toen hij de tranen over haar gezicht zag stromen.
‘Kun je niet zien hoe ik lijd? En toch dring je je aan me op!’
‘Ik... ik dacht dat je wilde... het spijt me.’
‘Ja, dat kun je wel zeggen.’
De volgende avond trof Daniel haar alleen aan in de donkere salon, huilend. Hij stak een lamp aan en dwong zich tot een optimistische toon. ‘Dokter Kendall heeft deze thee voor je gestuurd. Hij denkt dat die kan helpen.’
‘Het heeft geen zin om iets te doen, want ik zal binnenkort sterven.’
‘Zeg dat alsjeblieft niet. Denk aan Anne.’
‘Waarom? Is zij niet degene die mijn lichaam en mijn geest heeft verwoest?’
‘Lizette! Het is haar schuld niet.’
‘Mijn schuld ook niet! Je doet alsof het allemaal in mijn hoofd zit. Alsof ik krankzinnig ben!’
’Sst... rustig aan. Ik weet dat het echt is wat je mankeert. En je bent niet de enige vrouw die eraan lijdt.’
‘Denk je dat ik daar iets aan heb? Denk je dat ik daarom wil blijven leven?’
‘Nee, je leeft voor ons, voor Anne en voor mij en voor de baby die komt.’
‘Jullie kunnen me allemaal niets schelen.’ Ze wreef ruw over haar voorhoofd. ‘Ik wil alleen dat dit afgelopen is.’
‘Lieve, ik denk dat het tijd is dat we naar Londen terugkeren.’
‘Non! Ik ga daar niet meer heen. Die kliniek, dat donkere kleine kamertje.’
‘Alleen maar tot de baby er is.’
‘Non! Alsjeblieft, Daniel. Ik smeek het je. Ik word beter. Ik vind het prettig hier bij de zee. Hier kan ik ademhalen. Ik kan Frankrijk ruiken.’
Daniel keek naar haar mooie, smekende gezicht. ‘Goed dan. Voorlopig. Maar je moet proberen rustig te worden, je te beheersen.’
‘Oui, mon amour. Dat zal ik doen.’
Maar enkele dagen later hoorde Daniel Lizette en Marie schreeuwen en vloeken in het Frans. Hij sprong op van zijn bureau en rende naar de salon.
Zijn vrouw had een grote koperen kandelaar in haar hand en wilde de ruit inslaan. Marie probeerde hem haar te ontfutselen.
‘Lizette! Leg neer!’ schreeuwde hij.