Ze leek oprecht verbaasd.
‘Ze zullen toch wel inzien dat wij gelijk hebben?’
‘Dat is niet zeker.’
‘Soms heb ik het gevoel dat de Zweedse politie een enorm trage organisatie is.’
‘Je hoeft geen eindexamen aan de politieschool te hebben gedaan om dat te vinden’, zei Wallander. ‘Björk heeft uitgerekend dat met de huidige toename van administratief personeel en anderen die niet direct bij het werk in het veld betrokken zijn, zoals rechercheurs en verkeerspolitie en dergelijke, al het gewone politiewerk zal ophouden rond 2010. Dan zitten alle politiemensen papieren te versturen naar andere politiemensen.’
Ze moest lachen.
‘Ik heb misschien het verkeerde beroep gekozen’, zei ze.
‘Niet het verkeerde beroep’, antwoordde Wallander. ‘Je hebt misschien de verkeerde tijd om in te leven gekozen.’
Ze gingen uiteen en reden beiden in hun auto naar huis. Wallander hield zijn achteruitkijkspiegeltje in de gaten, maar hij dacht niet dat hij gevolgd werd. Hij was erg moe, maar tegelijkertijd vol van het feit dat in het lopende onderzoek onverwacht een deur was opengegaan. De komende tijd zou zeer arbeidsintensief worden.
Op zaterdagochtend 6 november belde Wallander Björk al om even over zevenen. Zijn vrouw nam de telefoon op en vroeg Wallander of hij over een paar minuten terug wilde bellen, omdat haar man in bad lag. Wallander gebruikte die tijd om Per Åkeson te bellen, van wie hij ook wist dat het een ochtendmens was die meestal al om vijf uur opstond. Åkeson nam direct op. In het kort zette Wallander uiteen welk verband er was gevonden en dat dat inhield dat Alfred Harderberg op een heel nieuwe manier interessant was geworden voor het onderzoek. Per Åkeson luisterde zwijgend en gaf geen commentaar. Toen Wallander uitgepraat was, stelde hij slechts één vraag: ‘Denk je echt dat dit houdbaar zal blijken te zijn?’
Wallander bedacht zich geen moment, maar gaf direct antwoord.
‘Ja’, zei hij. ‘Ik denk dat dit ons het antwoord kan geven.’
‘Dan heb ik er natuurlijk niets op tegen dat we ons erop concentreren het onderzoek te verdiepen. Maar dat moet discreet gebeuren. En doe geen zetten richting de massamedia voordat ik er eerst van op de hoogte ben gebracht. Een Palme-situatie is wel het laatste wat we moeten hebben hier in Ystad.’
Wallander besefte heel goed wat Åkeson bedoelde. De onopgeloste moord op de Zweedse minister-president, nu al bijna tien jaar lang een mysterie, had een trauma veroorzaakt dat niet alleen de politie beklemde maar ook grote delen van het Zweedse volk. Al te veel mensen, zowel binnen als buiten het politiekorps, wisten dat de moord waarschijnlijk niet was opgelost vanwege het feit dat het onderzoek al in een vroeg stadium gedomineerd en op een schandalige manier verwaarloosd was door een regionale korpschef die zichzelf had benoemd en voor recherchewerk ongeschikt was. Op alle Zweedse politiebureaus werd er voortdurend over gepraat – soms met verontwaardiging, soms met verachting – hoe het mogelijk was dat er zo eenvoudig slordig met de moord, de moordenaar en het motief omgesprongen had kunnen worden dat de zaak niet meer viel op te lossen. Een van de meest vernietigende fouten in het catastrofale onderzoek was geweest dat de korpsleiding het rechercheonderzoek een bepaalde richting had uit geduwd zonder dat de prioriteiten voldoende gedekt waren. Wallander was het dus met Åkeson eens. Een misdrijf moest in de praktijk al bijna opgelost zijn voordat de politie op één paard mocht wedden.
‘Ik wil graag dat je er vanochtend bij bent’, zei Wallander. ‘We moeten er volkomen helderheid over hebben wat we willen bereiken. Ik wil niet dat het rechercheteam verdeeld raakt. Dan ontglipt ons de mogelijkheid om snel op de nieuwe situatie in te kunnen spelen.’
‘Ik kom’, antwoordde Per Åkeson. ‘Ik had vandaag eigenlijk zullen gaan golfen, maar met dit weer laat ik dat graag schieten.’
‘In Oeganda zal het wel warm zijn’, zei Wallander. ‘Of was het Soedan?’
‘Ik heb er nog niet eens met mijn vrouw over gesproken’, antwoordde Per Åkeson op gedempte toon.
Nadat hij het telefoongesprek had beëindigd, dronk Wallander nog een kop koffie en daarna belde hij Björk weer. Dit keer nam hij zelf op. Wallander had inmiddels besloten dat hij niets zou zeggen over wat er aan zijn eerste bezoek aan kasteel Farnholm was voorafgegaan. Dat wilde hij niet over de telefoon doen; hij moest Björk tegenover zich hebben zitten wanneer hij dat onderwerp aansneed. Om die reden hield hij het telefoongesprek ook heel kort.
‘We moeten elkaar zien om een nieuwe situatie te bespreken’, zei Wallander. ‘Iets wat de richting van ons moordonderzoek zal veranderen.’