Overste Frick springt stram in de houding en begint de hopeloze situatie in de hel van de poolcirkel uit te leggen.
'U verspilt de tijd van het hof,' onderbreekt de Kriegsgerichtsrat hem scherp. 'Hebt u gewonde Duitse soldaten wel of niet aan de genade van Russische troepen overgeleverd – ja of nee? Hebt u bevel gegeven dat uw eenheid zich moest terugtrekken – ja of nee?' Nu realiseert de overste zich dat dit soort kille logica niet te bestrijden is.
'Ja,' antwoordt hij en gaat moeizaam weer zitten.
'En u,' knikt de Kriegsgerichtsrat eerste luitenant Wisling toe, 'hebt duidelijk verklaard dat u het eens was met uw bevelvoerend officier?'
'Deze hele procedure is een mengsel van waarheid en leugen, een onbeschaamd manipuleren van de feiten,' schreeuwt Wisling met schrille stem. 'Ik weiger deze karikatuur van een krijgsraad te erkennen! Dit is niet meer dan een slachthuis! Iedere zichzelf respecterende officier zou zich schamen er zitting in te nemen!'
'Ga zitten en wees stil! U bent de meest verdorven schurk die wij ooit in deze rechtszaal hebben gehad!' schreeuwt de auditeur-militair woedend, onmiddellijk weer paars aangelopen.
De president knikt en voert enkele ogenblikken een fluisterend gesprek met de beide officieren die hem assisteren. Met een zachte, aangename stem begint hij het document voor te lezen dat vanaf het begin van het 'proces' voor hem heeft gelegen:
'Wegens lafheid, verachting van de Führer, de opperbevelhebber van het Groot-Duitse leger; hulpverlening aan de vijand en het saboteren van bevelen worden de beklaagden – overste Gerhard Frick en eerste luitenant Heinz Wisling – veroordeeld tot de dood door de kogel. Zij worden levenslang vervallen verklaard van al hun burgerlijke en militaire rechten. Hun gehele bezit wordt door de staat geconfisceerd. Beide veroordeelden worden gedegradeerd tot de rang van gewoon soldaat, terwijl hun alle verleende onderscheidingen worden ontnomen. Het vonnis dient zo snel mogelijk te worden uitgevoerd. Het is de beklaagden, met het oog op hun vroegere moed, toegestaan een verzoek tot gratie in te dienen bij het Generale Oppercommando, Defensie-areaal III, Berlijn/ Spandau.' De Kriegsgerichtsrat zet zijn goudomrande bril af, kijkt de veroordeelde mannen met ijzige onverschilligheid aan en geeft de beide schildwachten bij de deur een teken.
Met geroutineerde bewegingen worden de schouderpatjes en onderscheidingen van het uniform der veroordeelden gerukt. De adelaar op de rechter borstzak gaat als laatste.
'Breng ze naar buiten!' snauwt de Kriegsgerichtsrat, met zijn handen gebarend alsof hij twee vliegen wegwuift.
'Nou, jullie hebben geluk,' merkt een van de SD-ers op als ze weer terug zijn bij hun cel.
'Geluk? Hoe bedoel je?' vraagt eerste luitenant Wisling onbewogen.
'Wel, jullie mogen tenminste gratie aanvragen,' grijnst de onderofficier geamuseerd. 'Daardoor kunnen jullie nog een paar dagen in leven blijven, misschien zelfs een paar weken. We kampen hier een beetje met ruimtegebrek, dus voeren we vonnissen altijd zo snel mogelijk uit! Wel, voorlopig hebben jullie ruimschoots de tijd om de zaken te overdenken. De verantwoordelijke generaal zit op dit moment ergens in Rusland, dus zal het vermoedelijk wel een tijdje duren voor hij jullie gratieverzoek binnen krijgt. En wie zal zeggen of hij wel de tijd zal hebben om zich ermee bezig te houden, als hij het krijgt? Hij zal beslist wel iets anders hebben om zich zorgen over te maken dan jullie hemeltoeristen – en tegen de tijd dat jullie papieren terug zijn, wie zal verdomme dan zeggen wat er hier intussen allemaal gebeurd kan zijn? Het gaat tegenwoordig allemaal erg vlug in zijn werk. Iwan heeft er flink de sokken in gezet!' Zachtjes mompelt hij: 'Heute sind wir Roten, Morgen sind wir Toten.'
'Infanteriesoldaat Frick en infanteriesoldaat Wisling melden zich terug van krijgsraad!' meldt hij aan de dienstdoende onderofficier, terwijl hij zijn hakken tegen elkaar slaat.
'Ik veronderstel dat ze zich niet komen melden voor vrijlating?' grijnst de onderofficier sarcastisch. Hij zet een groot rood kruis achter hun namen in het wachtregister. Het is een doodskruis.
'Och, in zekere zin wél,' antwoordt de SD-waakhond joviaal. 'Speldjes af en terug in de schoot van de massa!'
'Kinder, kinder,' zegt de dienstdoende onderofficier, hun ieder een sigaret aanreikend, 'wees blij dat jullie een gratieverzoek mogen indienen. Anders hadden jullie morgenochtend al tegen een paaltje mogen leunen. We zijn juist bezig met het verzamelen van een flink aantal toeristen. En vertel me nou niet dat wij Pruisen niet menselijk zijn. Steek je handjes maar uit jongens. Jullie moeten ijzertjes om, dat zijn de voorschriften. Mensen die het recht hebben verloren een hoofd op hun schouders te dragen moeten worden vastgeketend.'
Wisling knikt vermoeid. De waarheid begint nu tot zijn hersens door te sijpelen. Zijn maag trekt zich samen en zijn mond loopt vol gal.