Je vroeg hoe het nu ging met Dino. Desi antwoordde niet. In plaats van op de vraag in te gaan, keek hij met zijn tranende ogen in de verte, en richtte zijn aandacht ineens op de NDP-kameraden die hem omringden.
Hij stond op en zei, zonder je nog aan te kijken: “Oké, dit was het.” Weg liep de gezellige dictator.
25
De Reverend
Voor deze keer bevond de backstageruimte van Boom Chicago zich in de backstageruimte van de Stadsschouwburg, vijftig meter verder op het Leidseplein. In Boom Chicago was het zo vol dat de plaatselijke backstageruimte niet kon worden gebruikt. Om de garderobe kwijt te kunnen hadden ze op straat een tent neergezet. Veel mensen wilden erbij zijn, vanavond in Boom Chicago.
Drie van de vier deelnemers aan het debat waren reeds gearriveerd. Een rechtse politicus, een linkse radio-dj en jij, uw zelfbenoemde leidsman in de steeds gecompliceerder wordende multiculturele samenleving. Het debat zou gaan over immigratie en integratie. De vierde deelnemer stond nog op het podium van de Stadsschouwburg. Hij was achtenzestig jaar oud, maar sinds één uur ‘s middags stond hij onafgebroken ergens op een podium. Inmiddels was het tien uur ‘s avonds.
In de backstageruimte werd gediscussieerd. Hoe moeten we hem noemen? Reverend? Mr. Jackson? Sir Jackson? Gewoon Jesse Jackson, of was dat onbeleefd? Het werd stil in de backstageruimte. Vanaf de gang drong het bericht door dat hij eraan kwam. Iedereen hield, zo onopvallend mogelijk, de deur in de gaten. Daar was hij. De Reverend gaf iedereen in de ruimte een hand, zo was hij. Gesproken werd er niet, hij had geen tijd, we gingen direct door naar het podium van Boom Chicago.
Daar stonden vier moderne katheders opgesteld, twee aan twee. Ertussenin stond de presentator. De Reverend stond achter de katheder naast die van jou. Hij was niet verder dan enkele decimeters verwijderd. Het leek er niet op dat de Reverend enig idee had wie de drie andere deelnemers aan het debat waren. Dat maakte ook niet uit. Het ging om de inspirerende woorden van de Reverend, daar was het publiek voor gekomen. Die woorden stonden los van de discussie die werd gevoerd door de drie figuranten op het podium. De Reverend had zijn eigen verhaal.
Toen kwamen de vragen uit het publiek. Een jongedame, vermoedelijk was ze van Surinaamse afkomst, stelde een vraag over de roman die jij had geschreven. In die roman zoekt de hoofdrolspeler een ‘intellectuele negerin’. Volgens hem is het vrijwel onmogelijk om een gestudeerde zwarte vrouw te vinden die ook nog wild en exotisch is. De jongedame uit het publiek had twee studies afgemaakt. Haar vraag luidde: jij, de schrijver van de roman, beweert toch dat ik dat niet kan?
De Reverend stapte achteruit. Hij stond niet langer op enkele decimeters afstand, maar op meer dan een meter. Zonder dat je hem kon zien, voelde je dat hij dacht: naast wie hebben ze mij neergezet?
Voor de zoveelste keer legde je uit, deze keer aan iemand die twee studies had afgerond, dat de opinies van een fictief karakter niet volledig overeen hoeven te komen met die van de romanschrijver. En dat het onderwerp van deze roman de verwarring was over de steeds gecompliceerder wordende multiculturele samenleving. Daarbij paste een verwarde hoofdrolspeler.
De Reverend kwam weer naast je staan. Hij keek op zijn horloge en fluisterde in je oor: “Heeft Nederland ooit een vrouwelijke Head of State gehad?” Het was informatie die hij nodig had voor zijn volgende inspirerende woorden. Een korte speech over geloof hebben in jezelf. Nee, Nederland heeft nooit eerder een zwarte minister-president gehad, of een vrouwelijke. Maar dat betekent niet dat het niet kan. Iemand zal het als eerste moeten proberen.
De presentator had nog geen einde gemaakt aan het debat, dat werd voor hem gedaan. Hij sprak zijn laatste inspirerende woorden en weg was de Reverend.
26
Een avond in Paramaribo
De avond van Paramaribo begon in het winkelcentrum. De Maretraite Mali ligt aan de Jan Steenstraat in Maretraite Drie. Het deel van de stad dat Maretraite heet, naar een voormalige Franse plantage, is opgedeeld in delen met verschillende cijfers die van elkaar worden gescheiden door stukjes water.
De Maretraite Mali is een modern gebouw van twee verdiepingen met lange gangen die gedeeltelijk in de openlucht liggen. Er zijn telefoonwinkels, muziekwinkels, een zogenaamde food court met een divers aanbod aan fastfood en allerlei andere winkels die je verwacht in een Amerikaans winkelcentrum. Of, zoals in dit geval, een Surinaamse versie daarvan.
Maar waar het hier natuurlijk om ging: de kledingwinkels. In Paramaribo is niet veel geschikte uitgaanskleding te koop. Daarvoor moet je in een van de twee winkelcentra zijn. De andere heet de Hermitage Mali.
In de Maretraite Mali heten de kledingzaken Dojo Couture, Zazu of Galaxy. Het aanbod bestaat gedeeltelijk uit kleren die zijn geïmporteerd uit Miami en die, zeker voor Surinaamse begrippen, nogal aan de prijs zijn, zoals dat heet.