‘Het kan eigenlijk alleen mislukken, als je een fout begaat.’ Toen even een pauze. ‘Maar je maakt geen fouten, toch?’
Dit was hetzelfde als vragen: Heb je nog lijken in de kast, waar ik niet vanaf weet?
De minister-president zou niet graag de scepter overdragen aan een man die er schande over zou brengen. Het zou zijn dodenslaap daar helemaal aan de andere zijde van de Eeuwigheid verstoren, daar bestond geen twijfel over.
Een geruststellende glimlach moest vooralsnog volstaan.
‘Je hebt nooit kinderen gekregen...?’ De vraag werd geformuleerd als een constatering, maar was al eerder gesteld met dezelfde impliciete onderklank. Het betekende: zijn er ook nog schandalen...?
Minnaressen, liefdesnesten...?
Slechts een glimlach.
‘Jullie wilden immers niet adopteren – er zijn er anders genoeg die dat wel doen...’ De minister-president kende de reden van deze beslissing, maar ging toch verder: ‘Ja, ik begrijp dat je vrouw die gedachte niet prettig vond – en ja – zo was het nu eenmaal.’ Die conclusie was duidelijk absurd. De landsvader zou zelf nooit toegegeven hebben aan een vrouw, en er zaten slechts vier vrouwen in zijn kabinet. Zij waren op een soort gedoogplek gezet, grapten de journalisten, en dat was alleen omwille van de kiezers.
Toen gooide hij de krant op het bureau en onderdrukte een nieuwe hoestaanval. ‘In mijn ambt – en op jouw leeftijd – is dat waarschijnlijk alleen maar een voordeel...’ Zijn stem daalde tot een gefluister. ‘Je zult de echte opvolger in stelling moeten brengen... de volgende generatie. Dat wordt jouw taak. De Partij het volgende grote tijdperk in loodsen.’
Meer viel er niet te zeggen.
De twee mannen drukten elkaar de hand. Het was een handdruk waarvan beiden wisten dat die verplichtend was tot aan de dood. Die van de minister-president, welteverstaan.
*
Diezelfde ochtend, slechts enkele meters van het kantoor van het stervende regeringshoofd vandaan, begon het proces dat in heel Denemarken bekend zou worden als de ‘Kongslund-affaire’, ook al zou de zaak in de media meer om mensen gaan draaien (er waren zowel beroemde politici, alsook topambtenaren en mediamensen bij betrokken) dan om het huis, dat als het brandpunt van het schandaal werd aangewezen.
De brief waarmee het allemaal begon, arriveerde op de ochtend van 5 mei 2008 tijdens de drieënzestigste herdenkingsdag van de Bevrijding.
Hij kwam met de gewone post op het ministerie van Nationale Zaken, dat net als het ministerie van Algemene Zaken aan het ontwaken was. De langwerpige, blauwe envelop werd op de stapel post gelegd in de grote ontvangstruimte, die van oudsher (toen het ministerie van Nationale Zaken nog ministerie van Binnenlandse Zaken heette) ‘het Paleis’ werd genoemd – en hier lag het nog om half acht, toen het hoofd Secretariaat binnenkwam en er sceptisch naar keek.
Ze had niet lang de tijd om over het merkwaardige uiterlijk van de brief na te denken, want haar baas was al gearriveerd met enigszins verfomfaaid haar en was bezig de apparaten in zijn kantoor aan te zetten.
Meteen na de onverwachte en legendarische verkiezingsoverwinning in 2001 had de nieuwe pr-strateeg van het ministerie (die de ambtenaren de naam ‘Heksendokter’ hadden gegeven) een streep gezet door de saaie benaming ‘Secretariaat van de minister’ en die vervangen door het veel krachtiger en offensiever klinkende Stafbureau. Het hoofd van het Stafbureau, Orla Berntsen, was gewend eerst even de rust van het nauwelijks ontwaakte ministerie in te ademen, misschien om op adem te komen na de fietstocht door het verkeer van Kopenhagen – of misschien zat hij heel even aan zijn vrouw en twee dochters te denken die hij al bijna twee maanden niet had gezien; maar dat zou niemand ooit kunnen raden, want hij sprak nooit over zichzelf.
Al bij de portier had hij te horen gekregen dat de minister van nationale aangelegenheden bij het ministerie van Algemene Zaken was, maar dat hij zoals altijd bij de ochtendvergadering zou verschijnen en precies om 9.00 uur aan het hoofd van de tafel zou aanschuiven. De stafchef had zoals gewoonlijk zijn broekklemmen in de ronde asbak met het monogram van het ministerie erop gelegd en de vouwen in zijn broek weer in model gebracht door op zijn vingers te spugen en zich discreet voorover te buigen.
In feite was hij noch ochtendmens noch sportief; de fietsmanie was een uitvloeisel van het milieuvriendelijke imagoprogramma van de regering, dat de Heksendokter tot in het kleinste detail had uitgedacht. ‘We moeten laten zien dat we oprecht bezorgd zijn over het klimaat van de aarde – en over het milieu in dit land,’ zei hij, en de milieukoorts was binnen een paar maanden tijd voor alle toppolitici en hun hoogste ambtenaren komen te gelden, of ze nu wilden of niet. Er hing over de hele regering in het voorjaar van 2008 een lichte geur van zweet en deodorant, het duidelijkst in de ochtend en – wat de stafchef betrof – het sterkst rond schouders en nek.