Hij viel in een onrustige slaap, maar werd iedere keer dat de bel van de grote deur rinkelde, wakker. En dat was herhaaldelijk het geval.
De hele gevangenis zat vol. Alleen in de cellen van het leger was nog plaats. Zware laarzen schopten tegen zijn celdeur. Hij begreep niet waarom. Bang keek hij op naar het luikje waardoor een oog zichtbaar was.
Een satanisch gelach. Hij herkende de stem van Broertje.
'Wat.' leef je nog, vuile SD-er? Ik dacht dat jij je al lang aan je schoenveters had opgehangen!'
Het gelach verdween in de gang. Die kerels van het leger waren niet erg op de SD gesteld, dat begreep hij nu wel.
Heide en Porta kregen ruzie. Porta was betrapt tijdens een spelletje 421. Hij had schoppenaas ingepikt en had die pas op tafel gelegd toen er genoeg in de pot stond.
Heide plantte woedend zijn mes in de tafel. Op een millimeter van Porta's hand.
'Vuile valsspeler!' schreeuwde hij.
'Nou en?'
'Jij had schoppenaas, ik heb het duidelijk gezien.'
'Is die soms jouw eigendom?'
Heide werd bleek. Hij raakte helemaal buiten zich zelf. Dat was te gek. Hij zwaaide het mes boven zijn hoofd en stak er toen fel mee in de richting van Porta's gezicht.
Die wist de stoot nog juist te ontwijken en antwoordde met de bekende slag naar de adamsappel van Heide. Mis. Als het om vuile judotrucs ging, waren die twee aan elkaar gewaagd.
Porta greep een fles en brak die in tweeën. De scherven vlogen door het gehele lokaal. Toen wierp hij Heide de halve fles naar het gezicht, maar die wist het gevaarlijke wapen te ontwijken.
Heide stiet triomfantelijke kreten uit en wierp zich op Porta, wild zwaaiend met zijn mes.
'Ik krijg je wel, vuile schoft!'
Daarop schreeuwde hij als een speenvarken. Porta had hem een trap in het onderlijf gegeven. Zijn mes rolde op de grond. De handen van Porta werden dichtgeknepen om zijn strot. Heide viel op de grond. Porta stond op het punt zijn zware met ijzer beslagen laars op zijn gezicht te planten. Maar toen kwam de Ouwe tussenbeide.
'Zo is het genoeg, Porta.'
'Ik kan dat rotsmoel niet meer zien,' brulde Porta. 'Ik moet hem tenminste een oor afsnijden, dan lijkt hij op Broertje, of zijn neus in elkaar slaan, zoals ze met Sven hebben gedaan, of hem een glazen oog bezorgen zoals Barcelona. Waarom is hij de enige die nog zo'n melkmuilensmoel heeft?'
'Laat Porta hem nu maar even in zijn smoel trappen,' smeekte Broertje, 'Als we hem niet een beetje toetakelen wordt hij nog eens officier!'
'Bek dicht,' brulde de Ouwe. Hij greep een pistoolmitrailleur, ontzekerde en richtte het wapen successievelijk op ons allemaal, We volgden zijn gebaren nauwlettend. Hij zou niet schieten, daar waren we zeker van. De Ouwe deed dat soort dingen niet. Maar je gehoorzaamde hem nu eenmaal.
Er heerste een geladen stemming. We hadden allemaal wel zin om Heide in zijn nek te springen. Die verdiende een flinke aframmeling. Zijn cynische grofheid, die zich zowel tegen ons als tegen zich zelf keerde, was ons een doorn in het oog.
'Alle duivels!' riep de Légionnaire en brak de spanning.
Heide kwam overeind. Steunend op zijn handen schudde hij zijn hoofd als een natte hond.
'Je hebt valsgespeeld,' zei hij en het was duidelijk dat zijn woede nog niet was afgekoeld.
Hij bracht zijn hand naar zijn keel, die helemaal rood en opgezwollen was door de harde greep van Porta. 'Wat jij gedaan hebt is niet mooi, Porta.'
'Unteroffizier Julius Heide,' zei Porta zachtzinnig, 'je moet niet met beschuldigingen komen tegen eerlijke mensen. Dat kun jij je niet permitteren. Je hebt je reputatie tegen, Julius. En bovendien ben je een te mooie jongen.'
Heide richtte zich in zijn volle lengte op.
'Jezus, Maria en Jozef, jij zult nooit iets bereiken,' snauwde hij Porta toe. 'Als de Russen jou een kogel door je kop hebben geschoten, zul je nog eens raar opkijken. Want dan zul je ontdekken dat ze jou in de hemel niet kunnen gebruiken. Ze trekken je je laarzen uit en laten je op je blote voeten over de keien naar de hel lopen, aangepord door de gemeenste Hauptfeldwebel van de hele schepping.'
'Je zult wel gelijk hebben,' merkte Porta vrolijk op, 'maar dan loop jij naast me. Onze Lieve Heer zal me misschien het bevel over mijn sectie geven. Hij heeft natuurlijk meer vertrouwen in een Obergefreiter dan in een Pruisische Unteroffizier en ik beloof je nu al dat jij de hele weg tot we bij Lucifers oven zijn aangekomen het mortier te dragen krijgt.'
De bel maakte een einde aan hun gesprek. Twee SD-ers kwamen binnen met een oude vrouw. Het was dezelfde die Porta en ik aan het begin van de avond het gebouw hadden zien binnengaan. Ze was in enkele uren veel ouder geworden. Haar hoed stond scheef op haar hoofd.
Een van de SD-ers schoof de Ouwe enkele formulieren toe.
'Voor jou,' kondigde hij aan. 'Die moet je invullen.'
De Ouwe protesteerde heftig.
'Ik denk er niet aan. Met jullie zaken hebben wij geen fluit te maken. Wij zijn soldaten, geen smerissen.'