De opdracht is om een van de grote schilders na te doen. We moeten een van de bekendste schilderijen ter wereld kiezen en proberen dat na te maken. Stom genoeg dacht ik dat de vegen van Van Gogh niet lastig waren om te imiteren. Lekker makkelijk en gegarandeerd een hoog cijfer. Maar aan mijn chaotische, drukke penseelstreken te zien, heb ik het danig onderschat. Nu is het plaatje zo slordig dat er niets meer van te maken valt. Ik heb geen idee wat ik ermee aan moet.
Sinds ik helderziend ben, hoef ik niet erg hard meer te leren. Ik hoef niet eens meer een boek te lezen. Ik leg mijn handen erop en het verhaal verschijnt in mijn hoofd. En repetities? Ach, die onaangekondigde overhoringen in de klas zijn voor mij geen verrassing. En als ik mijn vingers over de vragen laat glijden, zie ik vanzelf de antwoorden.
Met tekenen en schilderen werkt dat niet.
Talent heb je of je hebt het niet. Je kunt niet doen alsof.
Daarom is mijn schilderij het tegenovergestelde van Damens werk.
‘De Sterrennacht?’ vraagt Damen als hij een gebaar maakt naar mijn druppende, zielige, met blauwe vlekken bekladderde canvas. Ik krimp ineen van schaamte en vraag me af hoe hij aan dit resultaat kan zien wat het had moeten worden.
Om mezelf nog verder te kwellen, kijk ik opnieuw naar zijn moeiteloze, gebogen penseelstreken. Weer iets voor het lijstje met dingen waar hij onvoorstelbaar goed in is.
Bij de Engelse les is het ook al zo. Hij kan alle vragen van meneer Robins beantwoorden, wat knap is als je bedenkt dat hij maar één avond had om het meer dan driehonderd pagina’s tellende boek Wuthering Heights te lezen. Daarnaast heeft hij de gewoonte om ook nog eens met allerlei willekeurige historische weetjes te komen. Hij praat over die periode in de geschiedenis alsof hij er zelf bij was! Hij kan bovendien met zowel rechts als links schrijven. Dat klinkt niet erg bijzonder, tot je hem een keer bezig ziet met een pen in de ene hand en een penseel in de andere, zonder dat het schrijven of het schilderen eronder te lijden heeft. En breek me de bek niet open over die magische pen en de tulpen die hij overal vandaan weet te toveren.
‘Alsof Pablo Picasso het zelf gedaan heeft! Fantastisch!’ roept mevrouw Machado uit. Ze laat haar hand over haar dikke vlecht glijden terwijl ze naar het canvas staart. Haar aura heeft een kobaltblauwe gloed en in gedachten springt ze op en neer van vreugde en klapt ze vol blijdschap in haar handen van geluk. Ze denkt terug aan eerdere getalenteerde studenten en beseft dat er nog nooit iemand was met zo’n sterk natuurlijk talent. Tot vandaag.
‘En, Ever?’ Haar gezicht toont nog steeds een glimlach, maar stilletjes vraagt ze zich af waar ze in hemelsnaam naar kijkt.
‘O, dat. Ja, het moet een Van Gogh voorstellen. De Sterrennacht?’ Ik schaam me rot en haar gedachten bevestigen waar ik al bang voor was.
‘Tja... het is een moedige poging. Alle begin is moeilijk.’ Ze knikt en probeert haar gezicht in de plooi te houden. ‘Van Goghs stijl is veel ingewikkelder dan hij lijkt. Vergeet in elk geval de gouden en gele kleuren niet! Het is tenslotte een nacht vol fonkelende sterren!’
Ik kijk haar na als ze wegloopt. Haar aura groeit en gloeit. Ik weet dat ze mijn schilderij vreselijk vindt, maar ik ben haar dankbaar dat ze dat probeert te verbergen. Zonder na te denken doop ik mijn kwast in de gele verf voor ik de blauwe kleur heb afgeveegd. Als ik mijn penseel tegen het doek druk, verschijnt er een grote, groene vlek.
‘Hoe krijg je het toch voor elkaar?’ vraag ik als ik hoofdschuddend en gefrustreerd mijn lelijke schilderij vergelijk met het verbazingwekkend goede doek van Damen. Terwijl ik kijk, voel ik hoe de moed me in de schoenen zakt.
Damen lacht en wacht tot ik hem aankijk voor hij zegt: ‘Wie denk je dat het Picasso geleerd heeft?’
Mijn penseel valt uit mijn hand en vochtige, groene spetters verf komen terecht op mijn schoenen, schort en gezicht. Met ingehouden adem zie ik hoe hij de dunne kwast oppakt en aan mij teruggeeft.
‘Iedereen moet ergens beginnen,’ gaat hij verder met ogen als gloeiende kolen. Zijn vingers glijden voorzichtig naar mijn litteken.
Het litteken op mijn voorhoofd.
Dat verborgen zit onder mijn pony.
Het litteken waar ik hem nooit iets over verteld heb.
‘Zelfs Picasso had een leermeester.’ Hij glimlacht en trekt zijn hand terug. Ook de warmte die ik voelde verdwijnt. Terwijl hij verdergaat met zijn meesterwerk, dwing ik mezelf weer adem te halen.
Tien
De volgende ochtend maak ik me klaar om naar school te gaan. Daarbij maak ik de fout Riley om hulp te vragen bij het uitkiezen van mijn sweatshirt.
‘Wat vind jij?’ Ik houd een blauwe omhoog en daarna een groene.
‘Doe die roze nog een keertje,’ zegt ze vanaf haar plekje op mijn bureau. Ze houdt haar hoofd schuin en weegt de opties af.