Mahinovic knikte. ‘Ik kon niet iedereen bereiken.’
Kraayenkamp wilde iets zeggen, maar ontdekte Kraus die tegen een pilaar geleund stond. ‘Wat doe jij hier?’
‘Ik heb mezelf ontslagen uit het ziekenhuis.’
‘Je bent toch niet gek? Je kunt opnieuw bewusteloos raken.’
‘Dat zal niet gebeuren. Ik ken de signalen nu.’
‘Ik ben het hier niet mee eens.’
‘Het is mijn verantwoordelijkheid.’
Kraayenkamp haalde zijn schouders op. ‘Dan moet je het zelf maar weten. Hebben we al beeld?’
‘Om elf uur pas. Tenminste, als de dader woord houdt.’
‘Dat heeft hij tot nu toe altijd gedaan.’
‘Past helemaal in het profiel,’ zei Wittenberg die zoals altijd helemaal in het zwart gekleed was.
‘Waarom is de dader afwezig op het moment dat het slachtoffer sterft?’ vroeg Telander. ‘Is hij bang om mensen te zien lijden?’
‘Dat zeker niet. Waarschijnlijk kent hij geen affectieve empathie. Het doet hem niets als iemand pijn lijdt of sterft. Simpel gezegd: dat voelt hij niet. Dat hoort bij het psychopathologische palet van de dader. Dat hij niet bij de dood van de slachtoffers aanwezig is, geeft hem meer tijd om zich uit de voeten te maken. Bovendien heeft hij vast het idee dat hij de totale controle heeft. Zelfs zonder aanwezig te zijn is hij er zeker van dat zijn slachtoffers doodgaan. Hij heeft de macht en de politie zal nooit op tijd zijn, zelfs niet als hij filmpjes stuurt.’
‘Waarom filmt hij zijn slachtoffers?’
‘Dat moet een zogenaamde instrumentele functie hebben. Het verhoogt de wraakcomponent. Ik ga ervan uit dat zijn diepste motief wraak is. Iedereen kan zien wat hij doet. Het bevredigt zijn intellect, want het is erg complex om dergelijke moorden te plegen: ze vereisen een langdurige voorbereiding en de uitvoering is technisch ingewikkeld. De dader ontleent status aan de complexiteit van de moorden. Anderen, onder wie wij, hebben die status niet. Wij zijn tot nu toe niet in staat hem te pakken, wat zijn status ook verhoogt. Wij zijn dus in zijn ogen dom.’
Ze is een kakker, maar ze weet wel waar ze het over heeft, dacht Telander.
‘Is hij ziek?’
‘Absoluut.’
‘En slim.’
‘Ik zou hem eerder doortrapt en sluw noemen.’
‘Doortrapt en sluw betekenen bijna hetzelfde: listig, gewiekst, gehaaid, uitgekookt en gemeen.’
‘We zijn hier niet om over de nuances van woorden te discussiëren,’ zei Kraayenkamp, die net zijn derde paracetamol geslikt had.
‘Wat mij opvalt,’ zei Kraus, ‘is dat de moorden “natuurlijk” zijn: Lodewijk van Asselt is doodgevroren en Esmeralda van Zuilen is verdronken.’
‘Hij heeft een enorm opgeblazen zelfbeeld. Waarschijnlijk denkt hij dat hij zelfs de elementen naar zijn hand kan zetten. Hij heeft geen wapens nodig.’
‘Weer die controle dus,’ zei Telander.
‘Als je het kort door de bocht wilt formuleren: inderdaad.’