‘Hé, ben je aan het filmen?’ vroeg iemand, en er verscheen een gezicht op het filmdoek. Lang haar tot op de schouders; een paar lokken kleefden nat op het voorhoofd. Twee andere onduidelijke gezichten grijnsden naar de camera. Een van hen hield een schep omhoog.
‘Kijk, hier gaat het vandaag om,’ zei hij. ‘Wie de weg naar besef niet inslaat, blijft alleen de weg naar het graf over!’
Er klonk gelach en daarna was er gekraak te horen, een schurend geluid; iets viel dof op de grond.
‘Hé, Bill, waarom ga je eigenlijk niet met ons mee?’
‘Omdat ik heel goed weet waar ik in mijn leven geen behoefte aan heb.’
‘O ja? En wat is dat dan?’
‘Een berg beklimmen. En mezelf net zo afbeulen als jullie.’
‘Je mist een hoop lol.’
‘En je doet niet meer mee in het gevecht om onze schoonheid.’
‘O ja? Ik dacht dat jullie vanwege de bewustwording naar boven gaan.’
‘Je weet toch wat Nietzsche heeft gezegd: “Vrouwen verrijken de hoogtepunten van het leven…”’
‘“… en vermeerderen de dieptepunten.”’
Er klonk weer gelach. Daarna gekreun en gekraak. De camera zwaaide opzij en een nieuw gezicht verscheen. ‘Wat ben je aan het doen?’
‘Tja, ik vind dat er bij een fatsoenlijk graf een kruis hoort te staan.’
Chris hoorde Julia zachtjes snikken, maar hij kon zich niet verroeren. Hij hoorde lachen.
‘Hé, wat hebben jullie eigenlijk gedronken?’ Het was duidelijk de stem van degene die de camera vasthad.
De jongen met het lange rastahaar kwam in beeld. Hij had een schep in zijn hand, die hij in de grond stak, waarna hij erop leunde en glimlachend begon uit te leggen: ‘Een combinatie van frisdrank en bier. En misschien af en toe ook wat wodka, zo precies hou ik dat niet bij.’
Er klonk weer gelach.
‘En wat zijn jullie hier van plan?’
‘Waar lijkt het op? Richt de camera er eens op, Bill.’
De camera zwaaide naar links en toonde een rechthoekig gat waarnaast een berg aarde lag.
Het gat was diep, donker… Six Feet Under, schoot het door Chris’ hoofd. Wat ze op het scherm zagen was duidelijk een graf.
14
Julia beefde over haar hele lichaam. ‘Zeg dat hij hem uitzet,’ huilde ze. ‘Chris, hij moet de film stoppen!’
Chris draaide zich om. ‘Hé, Benjamin, stop met die onzin! Onmiddellijk!’ riep hij.
Benjamin gaf geen antwoord, maar het geluid verstomde abrupt en het filmdoek werd zwart. Er klonk alleen nog een zacht gezoem uit de projectorruimte.
Ze bleven zwijgend in het donker zitten tot de lampen boven hun hoofd eindelijk aangingen. Het felle neonlicht verblindde Chris en gaf de wereld om hem heen scherpe contrasten, alsof hij meespeelde in een zwart-witfilm. Hij voelde dat er een rilling over zijn rug liep en hij werd overvallen door een gevoel van ontzetting dat hij niet precies kon benoemen.
Het kwam niet alleen doordat Julia, die nog steeds naast hem zat, niet bewoog. Nee, de film had iets laten zien wat hij uit de verhalen van zijn vader kende. Maar woorden waren abstract, wat niet gold voor de beelden die hij daarnet had gezien. De studenten waren heel jong, levendig, hoopvol en vrolijk geweest. Hij had echter ook arrogantie in hun stemmen gehoord.
En het lege graf? Dat vond hij luguber.
Chris wilde zich net naar Julia buigen, toen ze opsprong. ‘Waar ben je mee bezig, Ben?’ riep ze. ‘Waarom heb je ons dat laten zien? Waarom heb je die film al die tijd geheimgehouden voor ons?’
Chris schudde zijn hoofd. Hij kende Benjamin inmiddels goed genoeg om te weten dat hij er niets mee te maken had. Zoals hij in het middenpad stond met zijn handen omhoog straalde hij pure verbazing uit.
‘Ik? Echt, ik weet van niets. Ik heb een paar oude films in mijn archief, maar dat zijn heel gewone films.’
Rose schudde haar hoofd. ‘Ben, als jij die film niet in de projector hebt gestopt, wie dan wel?’
‘Waarom wind je je zo op, Julia? Het is toch waanzinnig? Hier hebben we de hele tijd naar gezocht. Naar de waarheid, naar bewijzen voor het verhaal van destijds. En nu hebben we die. Weliswaar niet in kleur, maar daardoor des te authentieker.’
Julia trilde. Chris tastte naar haar hand, maar ze trok hem weg. Ze huilde niet meer, en haar stem klonk zo koud en ijzig alsof ze net uit de sneeuwstorm was binnengekomen. ‘Dat was de originele opname toch?’
‘Voor honderd procent,’ antwoordde Benjamin. ‘Deze film is echt, dat staat vast. Ik denk Super 8. Het is duidelijk amateurwerk.’
‘Maar waarom duikt die film plotseling hier op? Wat heeft dat te betekenen? Waarom…’ Ze stopte.
Chris probeerde Benjamin met zijn ogen te waarschuwen om niets te zeggen. Maar Benjamin zou Benjamin niet zijn als hij zijn mond had kunnen houden.