In de stortvloed aan informatie lees ik een brief van november 1354 waarin koning Magnus Pal Knutsson benoemt tot commandant van een officiële expeditie naar Groenland om daar het christelijk geloof te verkondigen. In een document uit 1450 staan vervolgens opmerkingen over 'de aanval op de barbaren op Groenland' en dat 'sommigen van deze wildemannen ontsnapten'.
In een stapel met geschriften over Sint-Magnus ontdek ik een bul van paus Celestine III die in 1197 Ragnvald, graaf van Orkney, heilig verklaarde.
Verrassender is een verwijzing naar een perkament uit 1131 waarin ridder Clemens de'Fieschi in een brief aan kardinaal-bisschop Benedictus Secundus - waarin hij verwijst naar een eerder rapport - meldt dat diezelfde Ragnvald hem voor moet zijn geweest en de schatten uit de grot heeft gehaald.
Grot? Schatten?
De'Fieschi stelt in de brief voor dat het Vaticaan een alliantie moet aangaan met een tak van Ragnvalds familie die niet loyaal is aan de graaf en oppositie voert tegen hem.
Deze informatie prikkelt me om verschillende redenen.
Ragnvald, graaf van Orkney, is dezelfde kruisvaarder die volgens Adelheid een schat zocht in de Dollstein-grot.
Heeft hij die schat inderdaad gevonden?
Welke rol speelde hij?
Was hij een hoeder die de mummie, de geschriften en de waardevolle spullen heeft gered van het Vaticaan of was hij een schatjager?
In 1137 - een paar jaar na zijn bezoek aan de Dollstein-grot - begon Ragnvald met de bouw van de Sint-Magnuskathedraal in Kirkwall op de Orkney-eilanden, ter ere van zijn oom Magnus, die een marteldood stierf. Toen de kathedraal in het begin van de twintigste eeuw werd gerestaureerd, vonden de bouwvakkers de skeletten van Ragnvald en zijn oom Magnus ingemetseld in een van de pilaren bij het koor.
Ragnvald, graaf van Orkney, werd volgens de kronieken in 1158 in Caithness in Schotland tijdens een machtsstrijd door zijn eigen verwanten vermoord. De brief van De'Fieschi meldt dat hij werd geliquideerd door overlopers in opdracht van een congregatio van het Vaticaan.
De moord op Ragnvald in 1158 doet me denken aan het lot van mijn vriend, sira Magnus.
4
Anderhalf uur later vindt Stuart een document dat ons allebei naar adem doet snakken.
In het document, met het verbroken zegel van het kardinaalscollege en een rafelig zijden lint, staat expliciet dat het Vaticaan ervan op de hoogte is dat 'barbaren uit het sneeuwland' in Egypte zijn aangekomen en daar 'een heilige mummie, onvervangbare papyrusteksten en waardevolle schatten' hebben geroofd.
'Kan het nog duidelijker worden gezegd?' Stuarts ogen zijn vochtig. Ik geloof dat op dat moment zijn verlangen naar rehabilitatie voor hem belangrijker is dan de grafkamer en de Vikingroof.
Volgens het document hadden twee Egyptische gezanten - kalief al-Mustarshid en een naamloze opperpriester - het Vaticaan bezocht om hun zaak voor te leggen. Het bezoek viel samen met het vertalen van de honderd jaar oude brief in het Koptisch van de Egyptenaar Asim die in het archief van hetzelfde Vaticaan in vergetelheid was geraakt.
De boodschap van de Egyptenaren en de Koptische brief moeten indruk hebben gemaakt op de paus. Later dat jaar werd de allereerste delegatie - onder aanvoering van ridder Clemens de'Fieschi - door paus Innocentius 11 naar Noorwegen gestuurd.
Bij dit kardinaalsdocument zit ook een brief die per koerier naar generaal-meester Scannabecchi in het Vaticaan werd gezonden - dat moet de brief zijn waarvan we eerder een verwijzing zijn tegengekomen - en die door Clemens de'Fieschi onbescheiden is getekend met 'Wapendrager van de Heer'.
Aan zijne hoogeerwaarde
generaal-meester Stephanus Scannabecchi
Sancta Sedes & Curia Romana
Het Vaticaan
Mijn heer,
Ik had door kardinaal-bisschop Benedictus Secundus in opdracht van de Heilige Vader de opdracht gekregen om een groep schriftgeleerden en bewapende mannen te leiden die naar Noruega, ten noorden van de beschaving, moesten reizen om zo mogelijk een heilig manuscript van papyrus op te sporen. Onder mijn mannen bevonden zich vertegenwoordigers van het Vaticaan, de Orde van Tempelridders, de johannieterorde en betrouwbare mannen uitgekozen door de kalief van Egypte. De kalief had zijn gezanten opdracht gegeven terug te komen met de mummie (gebalsemd volgens heidense Egyptische gebruiken) en de overige inhoud van de grafkamer van de mummie, waarschijnlijk goud, edelstenen en kunst.
Helaas lijkt het er sterk op dat de Noren op de hoogte waren van onze komst. Het is me niet gelukt te weten te komen hoe. Ze kunnen, indirect, zijn gewaarschuwd door de johannieters of door de spionnen die kardinaal-bisschop Secundus vooruit had gestuurd om ons te helpen sporen te vinden of door loslippige individuen in de kloosters en herbergen waar we onderweg hebben overnacht en die informatie hebben doorgegeven over onze vragen en gesprekken.
Uitgaande van raad die we in een stad in Denemarken, Domus Mercatorum of Kaupmannahafn genaamd, waar we meerdere handelslui en jagers troffen die vaak naar Noruega waren gereisd, zeilden we naar Asló, de stad onder de berg op Gods akker, van waaruit je in noordwestelijke richting kunt rijden, eerst door vruchtbare dalen, daarna over machtige bergketens, wat ons werd aangeraden in plaats van in noordelijke richting langs de gevaarlijke en wilde rotskust te zeilen, waar golven hoog als een huis uit het niets kunnen oprijzen en een zeemonster, hafgufa [Kraken] genaamd, volgens zeggen grote schepen tot zinken kan brengen.