De alcoholist en de albino.
We zitten aan een leestafel bij een aquarium met kleurrijke vissen die ons met open mond aanstaren. Zo voel ik me af en toe ook.
Stuart Dunhill heeft een stapel platte kartonnen dozen en een rol met aan beide kanten een handgreep opgehaald. Hij rolt hem uit over de lange tafel.
'De Thora! De joodse benaming voor de vijfhoeken van Mozes. Deze kopie is vierhonderd jaar oud. Niet zo oud, met andere woorden. Oorspronkelijk werden de teksten geschreven op rollen zoals deze. Ze konden verscheidene meters lang zijn. Pas later ontdekte men dat boeken veel handiger te produceren en lezen zijn. Het Oude Testament is een van oorsprong Hebreeuwse verzameling van religieuze en historische teksten en wetten die ongeveer vijfentwintighonderd jaar geleden werden verzameld in een canon. De oudst bewaarde versie van het Oude Testament heet Septuaginta. Dat is een tweeduizend jaar oude Grieks-Alexandrijnse bijbelvertaling die werd verzameld door Griekssprekende, joodse geleerden.'
'Is het origineel er nog?'
'De Septuaginta ligt in het Vaticaan. Maar veel van de oorspronkelijke teksten van het Oude Testament zijn verloren gegaan. En met het origineel is, helaas, de kans op controleren, bevestigen en ontkrachten van dat wat er geschreven staat en het dateren van belangrijke bijbelse gebeurtenissen ook verloren gegaan.'
Dunhill doet een andere doos open en haalt er een kopie en een vertaling uit van een perkament in het Koptisch.
'We zijn deze brief tegengekomen toen we toegang kregen tot een paar stoffige kasten in het Vaticaan. Eigenlijk zochten we naar een kopie van de Septuaginta die uit de tijd van paus Innocentius III stamde. Het Schimmer Instituut zocht in opdracht van het college van kardinalen van de paus. Maar in plaats daarvan kwamen we deze brief tegen. Die werd in 1013 uit Rouen naar het kalifaat der Fatimiden in Egypte gestuurd. De Fatimiden vormden een islamitische dynastie die van de tiende eeuw tot aan 1171 in Noord-Afrika heerste. De brief is echter nooit aangekomen. De inlichtingendienst van de paus heeft hem onderschept. Kijk,' hij geeft me een vel papier uit de doos, 'dit is een Engelse vertaling.'
Aan Zijne Hoogheid, kalief Al-Hakim bi-Amr Allah, Heerser in opdracht van God, almachtige kalief over Egypte
Met nederig respect stuur ik, opperpriester Asim, grootvizier in de Amon-Ra-cultus, deze woorden in gevangenschap vanuit het buitenland. In het geloof van Allah, en uit loyaliteit tegenover mijn levensopdracht, ben ik bij de Heilige en waak ik naar mijn beste kunnen over Hem en Zijn schatten. Ik weet niet waar deze reis mij zal brengen. Ik schrijf deze woorden in het scriptorium van een zekere hertog Richard II in de stad Rouen in het hertogdom Normandië in Frankrijk. Hier rusten we voor we onze tocht van barbarij tegenover de civilisatie voortzetten en ik hoop dat mijn woorden Uwe Hoogheid, Heerser in opdracht van God, almachtige kalief Al-Hakim bi-Amr Allah, zal bereiken zodat iemand de Heilige te hulp kan komen.
Wees gegroet,
Asim,
grootvizier in de Amon-Ra-cultus
'Asim!' roep ik uit. Dat is de naam in de tekst die ik in de staafkerk van Garmo heb gevonden.
'De ontvanger, kalief Al-Hakim bi-Amr Allah, regeerde in die tijd Egypte. Hij was nogal een type', zei Stuart. 'Het was uit pure angst dat Asim alleen naar Allah verwees en niet naar alle andere goden die hij aanbad. De kalief werd in zekere zin met recht als een beetje gek beschouwd. Hij verbood de Egyptenaren onder andere druiven te eten en schaak te spelen. Hij besloot zo veel mogelijk kerken overal ter wereld te laten vernietigen, en het was niemand minder dan kalief Al-Hakim bi-Amr Allah die het heilige graf in Jeruzalem liet verwoesten. Het jaar 1013 was een kritiek jaar voor hem. Het land werd niet alleen binnengevallen door de Vikingen - die smadelijke vernedering vond ook nog eens gelijktijdig plaats met de toename van zijn vervolging van de christenen.'
'Waar heeft die Asim het over in zijn brief?'
'Asim werd gevangen gehouden door de Vikingen. Maar dat kan ik uiteraard niet in het openbaar zeggen.'
Hij geeft: me een andere vertaling:
... verder naar het einde van de wereld, naar de bittere kou van het dodenrijk. We zijn van het rijk van de Zon en de vruchtbare oevers van de Nijl naar de arme steenkust van het sneeuwland gereisd. De weldaad van Amon-Ra hebben we verlaten, Osiris' warme adem hebben we achter ons gelaten en we onderwerpen ons aan de goden van de barbaren. O, goden van onze voorvaderen, geef me kracht! Toen ik kind was en nachtmerries mij de poorten van het dodenrijk lieten zien, was het altijd een landschap als dit - koud, onvruchtbaar en woest - dat ik me aan gene zijde van de mist en nevel van de dood voorstelde. We hebben meerdere dagen gezeild...
'We nemen aan dat dit een kopie is van een manuscriptfragment dat toegeschreven kan worden aan Asim. De fragmentkopie werd nota bene samen met een stapel nagelaten brieven en manuscripten van de familie van Christoffel Columbus gevonden.' Hij stak zijn handen in de lucht: 'En je gaat me niet vragen waarom, want ik heb geen idee.'