'Is er een verband?' vraagt Thrainn.
De kranten hebben pagina's vol geschreven over de moord. Maar de politie heeft gezwegen over het verdwenen manuscript.
'Ze hebben de codex gestolen', zeg ik.
'Hebben jullie een kopie?'
Ik schud mijn hoofd.
We zitten een poosje te discussiëren over welke geheimen Snorri in zijn tekst kan hebben verborgen. Ik beschrijf de wisseling tussen Snorri's eigen handschrift - waarover Thrainn sceptisch is - en het nog oudere runenschrift. Op een vel papier teken ik de symbolen die door het hele manuscript worden herhaald. Ankh. Tyr. Kruis. Pentagram.
We zoeken samen naar een verklaring die we niet kunnen vinden.
'Ankh', zegt Thrainn. 'De hiëroglief voor het Egyptische woord dat leven betekent. Het symbool voor eeuwig leven en wedergeboorte. De tyr, het runenteken voor de Oudnoordse oorlogsgod Tyr. Uit de oudere juthark. Het Latijnse kruis, het crux ordinaria, het symbool voor het christendom en Jezus' martelaarsschap. Het pentagram, een ster met vijf punten. Een heilig, geometrisch teken uit de Oudheid.'
'De theorie waar sira Magnus en ik mee hebben gespeeld is dat Snorri aanwijzingen en verwijzingen heeft verstopt in zijn saga's.'
'Weglatingen en veranderingen zijn gebruikelijk in facsimile-uitgaven en handgeschreven kopieën van het originele perkamentmanuscript. Die staan vaak in de kantlijn.'
'Bijvoorbeeld dat de tekst is veranderd?'
'Of dat er iets is toegevoegd. In Uppsala in Zweden bevinden zich facsimile-uitgaven van de teksten van Snorri. Er bestaan vast onbekende kopieën die uitgaan van afwijkende middeleeuwse versies. Als we de nieuwste versies woord voor woord vergelijken met het origineel kan er nieuwe informatie tevoorschijn komen. Maar dat is nogal een klus.'
'We weten niet waar we naar zoeken. Sira Magnus en ik bespraken de mogelijkheid dat er een bewijs gevonden zou worden dat er contact is geweest tussen de Oudnoordse cultuur en de Egyptische. Iets waaruit blijkt dat alles van Vikingschepen en staafkerken tot kaarten en mythologie beïnvloed was door de Egyptenaren.'
Thrainn kijkt uit het raam. Aan de muur naast hem hangt een foto van een figuur die zijn lange baard vasthoudt. De baard lijkt op een omgekeerde ankh. De bronzen figuur uit de elfde eeuw werd in 1815 bij Eyjafjördur in IJsland gevonden.
'Heb je er al aan gedacht dat alles oplichterij kan zijn? Dat iemand ergens in de Middeleeuwen die codex heeft gemaakt om de mensen gewoon voor de gek te houden?'
Uiteraard heb ik daaraan gedacht. Alle musea op de wereld liggen vol met vervalsingen. Ik open de doos en leg de facsimileversie van De saga over het heilige kruis op tafel.
'Je weet dat er veel mensen zijn die menen dat Snorri helemaal niets te maken heeft gehad met deze tekst', zegt hij.
'Hij bevat een code.'
Zijn blik blijft iets te lang op me hangen.
'En sira Magnus en ik hebben die opgelost', ga ik verder.
'Een code?'
'Ik geloof dat er bij Thingvellir een heilige grot is.'
Thrainn lacht hartelijk. 'Een heilige grot? Bij Thingvellir? Jij, jij... '
'En ik weet ongeveer waar.
'Zal ik jou eens wat zeggen?' De smakelijke lach borrelt weer in hem omhoog. 'Dat geloof ik niet.'
Het wordt tijd om de genadestoot toe te brengen. Ik wijs naar de aanwijzing. Het getal van het beest wijst de weg langs de klippen van Lögberg naar Skjaldbreidur...
'Nee maar,' zegt de professor, 'houd je me voor de gek?'
7
Diezelfde avond neem ik mijn intrek in Hotel Leifur Eiriksson, dat voor de Hallgrims-kerk in Reykjavik staat. Door het raam heen hoor ik een veegmachine brommen in de stille, verlaten straten. De kerk baadt in wit licht. De contouren lijken op de toppen van een ijsberg die eenzaam in de lege zee drijft.
Ik wandel naar het vegetarische restaurant A naestu grösum en neem soep en een groentelasagne.
Later die avond belt de commissaris uit Borgarnes me op mijn hotelkamer. Hij heeft het obductierapport gekregen.
'Sira Magnus is aan een hartinfarct gestorven.'
Ik ben zo lang stil dat hij vraagt of ik er nog ben.
'Hartinfarct? In het buitenbad?'
'Hij kan erin zijn gevallen. Hij had wat water in zijn longen, maar niet zo veel dat er sprake is van verdrinking. Het was zijn hart.'
'Wat had hij in de bron te zoeken? Volledig gekleed? En hoe zit het met het manuscript dat is gestolen? En hoe zit het met de Blazer?'
'We gaan uiteraard verder met het onderzoek. Maar een hartinfarct betekent geen moord.'
De commissaris belooft mijn mobieltje morgenochtend af te geven bij de receptie. Hij zegt het niet, maar ik begrijp dat het bericht en de MMS-foto van sira Magnus zijn gereduceerd tot sporen die slechts wetenschappelijk interessant zijn.
'Waardoor heeft hij denkt u een hartinfarct gekregen?' vraag ik scherp.
Thingvellir
1
Gitzwart rijst de loodrechte lavawand op naar de hemel. De bergen zijn spitse silhouetten tegen de wolken die vanuit het westen komen binnendrijven. Op de berghellingen stijgen zuilen van onderaardse dampen op. De klippen vormen verscheurde lavamonolieten. De bevroren mist hult het binnenmeer en het moeraslandschap in een tapijt van zilver. Precies onder een enorme overhangende rotspunt lijken een houten kerkje en een groepje huizen dicht bij elkaar te zijn gekropen op zoek naar warmte. Het Noord-Amerikaanse en het Europese continent trekken en rukken elk aan een kant van IJsland en bij Thingvellir wordt het eiland uit elkaar getrokken.