Daar ging mijn hoofd van tollen.
Toby had me verteld dat hij maar één herinnering aan zijn moeder had. Ze leerde hem fietsen. Hij was bang om te vallen en bleef in de deuropening staan, met het stuur stevig in zijn knuisten. Hij herinnerde zich dat ze had gezegd dat hij het eerst moest proberen tot het tuinhekje, dan tot de hoek van de straat, daarna een blokje om enzovoort. Toen hij het tuinhekje had gehaald – dat hele eind van vier meter – klapte ze zo hard dat hij helemaal doorfietste naar de andere kant van de stad, tot ze hem naar huis moest slepen. Hij zei dat hij sindsdien een vergelijkbare tactiek toepaste bij het schrijven: eerst tot het einde van de pagina, dan tot het einde van het hoofdstuk enzovoort, tot hij een heel boek had geschreven. Daarbij had hij altijd dat beeld van zijn applaudisserende moeder in zijn hoofd.
Gaia glimlachte. ‘Ja, dat fietsverhaal herinner ik me nog heel goed.’
‘Echt?’
‘Nou en of. Maar het grappige is dat Toby toen geen vier jaar oud was. Hij was al vijf. En ik leefde niet meer, ik was zijn beschermengel.’
Ik keek haar verbluft aan. ‘Weet je dat zeker?’
Ze knikte. ‘Toby kan me al zijn hele leven zo nu en dan zien. Hij weet niet dat ik zijn moeder ben, of zijn engel. Soms denkt hij dat ik iemand ben die hij nog kent van school, of misschien een vroegere buurvrouw of gewoon een stom mens dat veel te dicht naast hem komt staan in een boekhandel. Niet vaak, maar het komt voor.’
Ik keek nog eens goed naar Toby en Margot, die op zijn oude leren bank lagen en hun vingers in elkaar vlochten, losmaakten en weer van voren af aan begonnen. Ik vroeg me hoopvol af of Toby mij ooit zou kunnen zien. Stel dat dat gebeurde? Zou ik hem dan mijn excuses kunnen aanbieden? Zou ik het ooit kunnen goedmaken?
De huwelijksvoltrekking vond plaats in de Bloemenkapel in Las Vegas, negen heerlijke maanden na dat rampzalige eerste afspraakje. Ik probeerde vruchteloos om Margot over te halen tot een bruiloft in Engeland, een feestelijke plechtigheid om Graham de enige kans om zijn dochter weg te geven niet te onthouden. Ik heb mijn hele leven verhalen verzonnen over die bruiloft en hem hier en daar wat opgeleukt zoals ik hem achteraf graag had willen hebben. Wat er in werkelijkheid gebeurde is dat Toby op een avond naar de Ierse pub kwam waar Margot werkte. Hij had gesolliciteerd naar een vaste aanstelling aan de New York University en het zag ernaar uit dat hij hem zou krijgen. Daarom trakteerde hij zichzelf op een Chevy uit 1964 en kocht hij een cadeautje voor Margot, een eenvoudige ring met een diamant.
Ze keek hem aan. ‘Meen je het serieus?’
Hij knipoogde.
‘Hij is te groot voor mijn ringvinger, zie je?’
Zijn gezicht betrok. ‘Echt?’
‘Hij past om mijn duim. Dan denk ik toch dat het geen verlovingsring is.’ Nu was zij degene die knipoogde, en ze slaakte een diepe zucht. Is dit het echt, dacht ze. Ja, zei ik tegen haar. Dit is het. Ze keek Toby aan. ‘Moet je me niet iets vragen?’
Hij zakte op een knie en nam haar hand in de zijne. ‘Margot Delacroix…’
‘Ja?’ Ze knipperde uitdagend met haar ogen. Ik stond naast haar en sloeg hen oplettend gade. Ik wilde dat ze ophield, dat ze dit moment serieus nam en het in zich opzoog om nooit te vergeten. Ik wilde dat ik haar plaats kon innemen, om welgemeend en hartstochtelijk ja te zeggen.
‘Margot Delacroix,’ herhaalde Toby serieus. ‘Twistzieke, verwende, irritante,’ – haar gezicht betrok – ‘gepassioneerde, uitbundige, mooie Julia van mijn hart,’ – ze lachte alweer – ‘vrouw van mijn dromen, wil je alsjeblieft, alsjeblieft geen vat kokende olie over me heen gooien en mijn vrouw worden?’
Ze keek hem met twinkelende ogen aan en beet op haar onderlip. Het duurde even voordat ze iets zei.
‘Toby Poslusny, Romeo van mijn ziel, introverte slaaf van de literatuur, lijder aan het martelaarssyndroom…’ Hij knikte. Allemaal waar, eerlijk is eerlijk. Maar er was nog meer. Ze liet hem wachten. ‘… lieve, geduldige Toby.’
Er verstreek een volle minuut.
‘Margot?’ Toby trok aan haar hand. Zijn knie begon pijnlijk aan te voelen.
‘Heb ik nog geen ja gezegd?’
Hij schudde van nee.
‘Ja!’ Ze maakte een sprongetje. Hij slaakte een zucht van opluchting en krabbelde overeind.
Terwijl ze bewonderend naar haar ring keek, kwam er plotseling een lumineus idee bij haar op. Achteraf bezien was het eerder een vlaag van verstandsverbijstering. Ben je er klaar voor? Daar gaan we: ‘Laten we in Vegas gaan trouwen.’
Ik zweer je dat ik alles heb gedaan om haar tot andere gedachten te brengen. Ik heb zelfs het Lied der Zielen voor haar gezongen. Ze wilde er niets van weten.
Toby dacht er beter over na. Hij schetste het beeld van een bruiloft in het wit in een schattig kerkje in Engeland, versierd met lelies en rozen, en Graham die haar naar het altaar leidde. Ik mimede de woorden met haar mee. Saai, zei ze. Waarom zouden we zo lang wachten?